Johnny Lukasse, fractievoorzitter van de SGP/ChristenUnie in de gemeenteraad van Goes, wijst naar een steil betonnen trapje in het dijkje. „Hierachter moeten ze komen”, zegt hij. De plaats is Wolphaartsdijk. Achter het bewuste dijkje bevinden zich met gras begroeide oevers van het Veerse Meer. Het raadslid heeft het over de 28 „ecolodges” –duurzame vakantiebungalows– die plaatselijk ondernemer Sebastiaan van ’t Westeinde wil bouwen op de groene oevers, de buitendijkse uitloper van de Zuidvlietpolder.

Lukasse is bezorgd om de uitdijende verblijfsrecreatie rond het Veerse Meer. Alleen al in het Zuid-Bevelandse Wolphaartsdijk (gemeente Goes) zijn er drie plannen voor verblijfsrecreatieprojecten. „Naast de jachthaven willen de eigenaren van watersportwinkel De Zuidschor een park met 66 vakantieappartementen bouwen”, zegt Lukasse. „En de eigenaar van de voormalige camping De Veerhoeve wil op zijn terrein het project Veerse Kreek realiseren, ook een park met luxe vakantiehuisjes.”

De provincie en de vier gemeenten langs het Veerse Meer werken aan een convenant dat paal en perk moet stellen aan de wildgroei aan vakantiehuisjes in het gebied. Dat convenant vormt straks het sluitstuk van de Gebiedsvisie Veerse Meer, die zij op dit moment met het waterschap en Rijkswaterstaat opstellen. Nu de Kustvisie een rem heeft gezet op de groei van vakantieparken langs de Noordzeekust, laten projectontwikkelaars nu een begerig oog vallen op het Zeeuwse achterland.

Silhouetten

Dat het Veerse Meer als Natura-2000 gebied moet worden gekoesterd, lijdt geen twijfel, vertelt Lukasse. Begin jaren zestig maakte landschapsarchitect Nico de Jonge van Staatsbosbeheer een landschapsplan voor dit gebied, dat in 1961 is ontstaan toen het Veerse Gat was afgesneden van de Noordzee met de aanleg van de Veerse Gatdam. Oostwaarts richting de Oosterschelde was eerder, in 1960, ook al de Zandkreek afgedamd. „Uitgangspunten van dat landschapsplan komen nu terug in de Gebiedsvisie die in de maak is: zachte overgangen tussen land en water, oevers die voor iedereen toegankelijk moeten zijn, vrij zicht vanaf het meer op de karakteristieke silhouetten van omliggende dorpen.”

Maar er zijn ook projecten aan het meer, waarvoor al goedkeuring is verleend of die al voltooid zijn. Deze zogenaamde pijplijnprojecten vallen niet onder de Gebiedsvisie en worden dan ook ongemoeid gelaten, weet Lukasse.

Camping en villapark De Paardekreek in Kortgene op Noord-Beveland wil uitbreiden met 26 woningen op het water. Die moeten verrijzen aan een tweetal pieren die de eigenaar haaks op de oever van het meer gaat bouwen op de plek waar het meer het smalst is. Deze waterwoningen zullen ruim vier meter boven het water uitsteken. De Zeeuwse Milieufederatie (ZMF) is niet blij. „Waterwoningen op palen van 4,5 meter hoog stroken niet met de breed gedragen wens in Zeeland om het Veerse Meer open en natuurlijk te houden”, zegt de milieuclub. „Dat betekent dat we geen grootschalige bebouwing aan de oevers willen, maar ook niet op het water.”

Concessies daarin doen leidt volgens de ZMF tot verlies van waardevolle eigenschappen als weidsheid en ongereptheid. De milieufederatie vreest een „mogelijk groeiende trend onder projectontwikkelaars om niet alleen plannen te maken om rond onze Zeeuwse wateren te willen bouwen, maar ook er óp.”

Bij Arnemuiden, op de plek van voormalig jeugdcentrum Het Zilveren Schor, verrijst aan het water een luxe vakantiepark met tachtig watervilla’s. Harbour Village is al bijna klaar en mikt op de welgestelde pleziervaarder. Juist de trend dat er aan het Veerse Meer vakantieparken uit de grond schieten die de toerist met een smallere beurs vergeten, steekt veel Zeeuwen.

Failliet

Eveneens bij Arnemuiden gaat recreatieconcern Driestar het vakantiepark Waterpark Veerse Meer afbouwen. De bouw ging jaren geleden van start, maar de initiatiefnemer ging failliet. Driestar nam het onafgebouwde park over en wil er 950 vakantiebungalows realiseren. Daarvoor is een fikse uitbreiding nodig; agrarisch ommeland en camping De Witte Raaf worden ingelijfd. De huurders van een stacaravan op De Witte Raaf zouden een vervangende plek krijgen op een naburige boerderijcamping, maar die trok dit aanbod voor in totaal 150 plaatsen te elfder ure in. Deze mensen staan nu in de kou, wat ook geldt voor de staanplaatshuurders op De Veerhoeve in Wolphaartsdijk.

Eigenaar Machiel Blom wil camping De Veerhoeve ombouwen tot luxe vakantiepark: moderner en veel ruimer van opzet. Van de 400 overnachtingsplaatsen blijven er dan ook maar 280 over. De stacaravans zijn inmiddels verdwenen. Die zijn volgens Blom uit de tijd. „Mensen die naar Zeeland komen, willen tegenwoordig luxe.” Om te overleven als ondernemer moet je daar dan wel op inspelen, aldus Blom.

Lukasse pleit voor „kleinschalige, duurzame ontwikkelingen” op en rond het meer, „liefst op initiatief van kleine, plaatselijke ondernemers.” „Er moet een gezonde balans blijven bestaan. Veel mensen komen voor rust, ruimte en natuur. Maar Waterpark Veerse Meer zorgt voor grote verkeersdruk op Arnemuiden, Wolphaartsdijk en Lewedorp. Straks rijden er massa’s auto’s via die plaatsjes naar en van het park. Waar leg je de grens voor het gewenste aantal toeristen? In die afweging moet je ook meenemen dat veel Zeeuwen hun boterham verdienen in het toerisme.”