Europa heft wapenembargo tegen Libië op
De EU–ministers van Buitenlandse Zaken hebben maandag besloten tot opheffing van het wapenembargo tegen Libië. Italië kan daardoor nachtkijkers, boten en helicopters leveren aan de Libische leider Khadaffi om stromen illegale vluchtelingen tegen te gaan. De opheffing komt er ook onder Italiaanse druk. Italië zegt veel last te hebben van de komst van illegalen uit Libië.
Khadaffi zette zelf eerder dit jaar de poort naar Europa open door zijn aankondiging alle massavernietigingswapens op te zullen geven. Ook gaf hij compensatie aan nabestaanden van de doden die vielen bij een aanslag in 1986 op een Berlijnse discotheek door Libiërs. Europa stelde daarop een exportverbod voor wapens in. Daarna volgde nog de aanslag door Libische terroristen op een PanAm–toestel boven het Schotse Lockerbie in 1988, waarbij 270 personen om het leven kwamen.
Aanvankelijk wilde Europa aan opheffing van het exportverbod de voorwaarde verbinden dat Libië vijf Bulgaarse verplegers en een Palestijnse arts vrijlaat. Die voorwaarde is niet gesteld, omdat volgens diplomatieke bronnen Italië Khadaffi al dermate veel beloften had gedaan dat politieke druk om het medisch personeel vrij te laten nog weinig effect zou hebben.
Het zestal is door het regime in Tripoli schuldig bevonden aan het verspreiden van het HIV–virus, dat aids kan veroorzaken, in een ziekenhuis waar zij werkzaam waren. De EU stuurt wel een humanitaire missie naar Libië, die onder andere ook slachtoffers van de HIV–besmetting en nabestaanden van overledenen zal opzoeken. Zij zullen ook bekijken in hoeverre de EU de slachtoffers kan compenseren.
De EU beweert overigens dat de ter dood veroordeelden niet schuldig zijn aan verspreiding van het virus. Er zou al lang voordat het zestal naar Libië kwam besmet bloed hebben gecirculeerd in het bewuste ziekenhuis. De EU vraagt daarom ook om vrijlating van de arts en de verplegers.
De EU zal overigens ook een aparte missie naar Libië sturen om de aanpak van de illegale migratie te bespreken. Verder wil de unie ook een visserijakkoord afsluiten met Tripoli. De EU heeft als einddoel om te komen tot een volledige samenwerkingsovereenkomst met Libië, waarbij het land deelneemt aan het Barcelona–proces, waarbij in 1995 landen rondom de Middellandse Zee akkoorden sloten met de EU.
Volgens minister Bot van Buitenlandse Zaken, die maandag het overleg met zijn collega’s in Luxemburg voorzat, is deelname aan het Barcelona–proces ook een hefboom voor Libië om zich te blijven schikken naar de Europese Unie. Bot stelde verder dat Libië op termijn ook de doodstraf moet opheffen, wil het land een echte partner van de EU kunnen zijn.