Van Goghs vergeten broer komt tot leven in roman
Vincent van Gogh had behalve de bekende Theo nog een ondernemende broer, Cornelis of kortweg Cor. Deze vrij onbekend gebleven figuur (1867-1900) komt nu opnieuw tot leven in een historische roman: De achtste zonnebloemen, de zoektocht naar Van Goghs verdwenen schilderij.
Het is geschreven door de in Zuid-Afrika wonende Pauline Vijverberg. Het verschijnt deze maand en maakt gewag van nóg een - vermeend - zonnebloemenschilderij van Vincent.
Cor was niet alleen een avonturier die in de Zuid-Afrikaanse Boerenoorlog belandde, net als zijn broer tekende hij, maar dan in opdracht van de Nederlandsch-Zuid-Afrikaansche Spoorwegmaatschappij (NZASM). Vincent en Cor hadden eigenlijk geen jeugd samen in hun geboortestreek in Brabant, vertelt Vijverberg. Vincent verhuisde naar Den Haag toen Cor nog een peuter was. Wel tekenden ze later een enkele keer samen, in vakantieperioden.
Cor vertrok naar Transvaal in Zuid-Afrika, net zoals destijds wel meer mensen op zoek naar voorspoed. Aanvankelijk verdiende hij de kost als mijnwerker, totdat hij voor de NZASM technische tekeningen kon gaan maken voor brochures. In de Tweede Boerenoorlog nam hij dienst in een Boerencommando en werd hij door de Britten krijgsgevangen gemaakt. Hij stierf in gevangenschap.
In de periode dat Cor naar Zuid-Afrika vertrok, schilderde zijn broer Vincent een serie schilderijen met zonnebloemen. Vijverberg las een brief van Cor aan Theo, waarin hij schreef: “De platen van de tentoonstelling hangen op en geven de kamer een fleurig aanzien. Ik denk vaak terug aan de blije dagen van iets meer dan een jaar geleden; mijn kamer herinnert er mij dagelijks aan nu al de afbeeldingen die ik heb meegenomen aan de muur hangen.” Vijverberg vraagt zich af of het hier om een zonnebloemenschilderij ging.
In het verder verzonnen verhaal komt deze vermeende versie van de zonnebloemen uiteindelijk in handen van Jacobus Swierstra, een in Zuid-Afrika actieve wetenschapper die ook werkelijk heeft bestaan. Zijn dochter gaat in het boek op zoek naar het dan verdwenen schilderij.
Ook Geesje Kwak, die voor George Hendrik Breitner poseerde als meisje in kimono, nog altijd geliefd werk van deze kunstenaar, komt voor in het boek, dat ook een verhaal is van immigranten. Zij reisde met een zusje naar het Zuid-Afrika.
Cors spraakmakende leven leidde al eens tot een toneelstuk in België (‘Moe nie huil nie, moe nie treur nie’ in 2006) en ook tot een Zuid-Afrikaanse publicatie.
