Hout van Woodoo: doorzichtig als glas, sterk als staal
Sterker dan gewoon hout, lichtdoorlatend en bij bereiding eenvoudig te buigen en vervormen. Transparant hout lijkt alles in zich te hebben om een plek op de markt te veroveren. Maar eerst moet het hout het laboratorium uit.
In hun dromen zien de makers van doorzichtig hout complete wolkenkrabbers voor zich, bekleed met lichtdoorlatende houten panelen die sterker zijn dan staal en lichter dan hout, die uitstekend isoleren en ondanks het licht dat ze doorlaten privacy bieden. Zover is het nog niet. De productie zit nog lang niet op het niveau van vierkante meters tegelijk.
De ontdekking dat je hout onder invloed van een chemische behandeling vrij eenvoudig sterk en doorzichtig kunt maken, is niet nieuw. Al in 1992 lukt het de Duitser Siegfried Fink hout zodanig te bewerken dat het doorzichtig wordt. Een tijdrovende klus die recent weer is opgepakt door onder andere de Zweedse onderzoeksgroep van professor Lars Berglund (KTH Royal Institute of Technology).
Transparant hout laat tot 90 procent van het invallende licht door, afhankelijk van houtsoort en behandeling. Dat is evenveel als gewoon glas, maar met behoud van de eigenschappen van hout.
Hout heeft zijn kleur vooral te danken aan lignine, een belangrijk bestanddeel van de celwand dat zich in het laboratorium in een paar behandelstappen laat verwijderen. Wat overblijft, is een doorzichtig materiaal waarvan de inwendige structuur die het hout zijn sterkte geeft, nog intact is. Vul je deze op met polymethylmethacrylaat (PMMA, beter bekend onder de merknaam plexiglas) ontstaat een plank die wat stevigheid betreft niet onderdoet voor glas en staal en die bovendien onbreekbaar is. Het resultaat is ook mooi om te zien, zeker als de ontwerper ervoor kiest de houtstructuur zichtbaar te laten blijven.
Berglund ziet vooral toepassingen in de bouw voor zich, maar dat is nu nog toekomstmuziek. Hoewel hij geen problemen voorziet bij het opschalen van zijn methode, en vooral wijst op de duurzaamheid van het materiaal, is dat niet het hele verhaal. PMMA zelf en de manier waarop het hout wordt behandeld, met hitte en onder andere waterstofperoxide, kunnen moeilijk milieuvriendelijk worden genoemd.
De Franse architect Timothée Boitouzet, grondlegger van de startup Woodoo, gooit het over een andere boeg. Hoewel hij de mogelijkheden als bouwmateriaal zeker voor ogen houdt, richt hij allereerst zijn blik op de auto-industrie. Transparant hout is erg licht en dat betekent bij een auto altijd winst. Het doorzichtige materiaal is tijdens fabricage buigbaar en daardoor goed toepasbaar in het interieur. De ontwerper kan zelf de hoeveelheid licht die wordt doorgelaten bepalen, wat het materiaal erg geschikt maakt als aanraakscherm.
Boitouzet gebruikt andere materialen en oplosmiddelen dan Berglund, waardoor zijn hout minder op het milieu drukt en naar zijn zeggen zelfs biologisch afbreekbaar wordt. Hoe hij dat doet, houdt hij wijselijk voor zich.