Het was jaren geleden een hit, vandaar dat de statistiek in de tekst gedateerd is. Ik heb het over het liedje ”15 miljoen mensen” van Fluitsma en Van Tijn. Daarin bezingen de twee het eigengereide karakter van ons Nederlanders. Niet om je daarvoor te schamen, maar om tróts op te zijn. Zing even mee: „15 miljoen mensen/ op dat hele kleine stukje aarde/ die schrijf je niet de wetten voor/ die laat je in hun waarde/ het land wars van betutteling/ geen uniform is heilig/ een zoon die noemt z’n vader Piet/ een fiets is nergens veilig.” Het zal toen vast in menig café zijn meegezongen door een hossende menigte – bierfles in de hand en zingen maar.

Het zou mij niet verbazen, als dit ”15 miljoen mensen” woensdagavond ook weer uit de boxen knalde in diverse kroegen, net voordat daar de deuren dicht moesten vanwege corona. En dat het „die schrijf je niet de wetten voor” er extra luid werd mee gebrald.

Als de tekst van dit liedje onze volksaard typeert, dan krijg ik acuut medelijden met premier Rutte. Die een dag eerder zijn best deed zich te verontschuldigen voor het feit „dat er nu toch echt hard” moest worden ingegrepen. Nee, van een heuse lockdown zou geen sprake zijn – uiteraard niet, hoorde ik Rutte denken, want Nederland mag dan donkerrood kleuren, burgers blijven mans genoeg om zelf hun verantwoordelijkheid te nemen. En andermaal klonk uit Rutte’s mond de slogan: „We doen het samen, want alleen zo krijgen we corona eronder.”

Zo langzamerhand klinkt dat „samen” van Rutte als een bezweringsformule uitgesproken door iemand die er zelf niet in gelooft. Sinds wanneer hangt een liberaal het „samengeloof” aan? Die belijdt toch vooral de zelfredzaamheid van het individu? Dan kan „samen” enkel roet in het eten gooien, de idylle verstoren van een individualistische samenleving.

„Die schrijf je niet de wetten voor.” Het zou zomaar het clublied van Rutte’s partij de VVD kunnen zijn. De strijd tegen het virus is daarmee die van een verdeeld huis. Waarin 17 miljoen ego’s, bedwelmd door de geest van hyperindividualisme, in het gareel moeten worden gebracht.

Het woord strijd is gevallen. Begin april werd daarover lacherig gedaan: strijd, oorlog? Nu weten we beter. Maar bij oorlog hoort mobilisatie en iedere generaal kan je vertellen dat daarvoor collectief besef nodig is. Individualistisch egogedrag komt neer op capitulatie.

Precies dát bracht Chinakenner Martin Jacques er donderdag toe om China uit te roepen tot nieuwe wereldleider. In tegenstelling tot het Westen staat collectief denken daar wél voorop en mede daardoor is de oorlog tegen corona er zo succesvol. Nog even en hij gaat Noord-Korea aanprijzen, dacht ik, maar dat viel mee. Gelukkig maar, want de liberale mythe rond het individu heeft een keerzijde aan autoritaire kant: die van de burger als onvolwassene die een autoritaire „vader” nodig heeft.

Maar één les bieden ze ons wel, de Chinezen en mét hen Azië in het algemeen: weg met die mythe van de volwassene als autonoom individu. In oorlogstijd leidt geheid dat tot mobilisering van 17 miljoen kleuters.