In pillenmix van Trump zat ook vitamine D en zink
De Amerikaanse president Trump werd door zijn artsen behandeld met een uitgebreide cocktail van medicijnen. Een mix van standaardmedicijnen, experimentele geneesmiddelen en voedingssupplementen.
Wat er allemaal in de cocktail zat, meldde de NOS maandag: de virusremmer remdesivir, de ontstekingsremmer dexamethason, een dosis antilichamen met de codenaam REGN-COV2 –een nog experimenteel middel–, vitamine D, het mineraal zink, aspirine en het hormoon melatonine.
„Dat zou in Nederland niet mogelijk zijn”, stelde Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, in een reactie tegenover de NOS.
Trump behoort gezien zijn leeftijd (74 jaar) en gewicht (112 kilogram) duidelijk tot een risicogroep. Toch is hij snel hersteld.
Welke van deze middelen daaraan hebben bijgedragen, is vooralsnog onduidelijk. Is het de cocktail als geheel? Zijn het bepaalde medicijnen of zijn het de antilichamen? Zijn het de voedingssupplementen of is het dexamethason? Dat is moeilijk te bepalen.
Huisarts Jaco Burgers, werkzaam bij het Nederlands Huisartsen Genootschap, wees tegenover de NOS onder meer op vitamine D. Diverse artsen hebben gesuggereerd dat een tekort aan vitamine D tot ernstiger symptomen kan leiden onder coronapatiënten. „Heel veel mensen hebben een vitamine D-tekort, dus een supplement slikken is dan goed in algemene zin. Maar of het ook helpt tegen corona, dat weet ik niet.”
Ook de andere door de NOS aangehaalde deskundigen kenden geen wetenschappelijke studies naar het mogelijke verband tussen vitamine D en Covid-19, aldus de NOS.
Verbazingwekkend
Toch zijn juist de afgelopen weken enkele opmerkelijke onderzoeken daarover gepubliceerd. Zo toonden Spaanse onderzoekers recent aan dat toediening van hoge doses vitamine D aan coronapatiënten kan voorkómen dat ze op de ic belanden en overlijden.
In deze studie kregen vijftig patiënten met een corona-infectie capsules met een hoge dosis calcidiol, ook wel calcifediol of 25-hydroxyvitamine D genoemd. Deze stof wordt in de lever gevormd uit vitamine D3.
Zesentwintig vergelijkbare patiënten kregen de stof niet en vormden de controlegroep. Beide groepen kregen tevens de eerder dit jaar her en der nog toegepaste behandeling met het malariamiddel hydroxychloroquine en het antibioticum azitromycine.
De uitkomsten van deze eerste dubbelblinde gerandomiseerde studie naar het effect van vitamine D bij coronapatiënten waren verbazingwekkend. Van de behandelde groep van vijftig patiënten hoefde er slechts één op de ic te worden opgenomen, niemand overleed. Van de 26 patiënten uit de controlegroep moesten er 13 naar de ic, twee patiënten overleden.
De onderzoekers bepaalden niet het vitamine D-niveau in het bloed van de patiënten bij opname. Dat is volgens hen in het voorjaar –aan het eind van de winter– altijd laag, ook in het zonnige Spanje.
Ze wijzen op het nut van toediening van 25-hydroxyvitamine D bij deze ernstig zieke patiënten omdat deze vorm van vitamine D3 niet meer in de lever hoeft te worden omgezet en daardoor snel effect heeft. Inmiddels is besloten tot een grote vervolgstudie in vijftien Spaanse ziekenhuizen.
Er is nog meer te melden over vitamine D. Zo lopen mensen met hogere vitamine D-waarden in hun bloed minder risico op een positieve coronatest dan mensen met lage bloedspiegels, zo blijkt uit twee studies die vorige maand online werden gepubliceerd in respectievelijk het medische tijdschrift JAMA en op de website van PlosOne.
Gekleurde huid
Ook Amerikaans onderzoek laat een verband zien tussen vitamine D-status en de kans om geïnfecteerd te raken met het coronavirus. Hiervoor analyseerden onderzoekers van de Boston University de gegevens van 190.000 Amerikanen. Van hen had tussen medio maart en half juni 9 procent een positieve coronatest. Personen met een ernstig vitamine D-tekort –gemeten in 2019– testten in 13 procent van de gevallen positief op corona. Mensen met een gemiddeld vitamine D-niveau hadden in 8 procent van de gevallen een positieve uitslag. Van de personen met de hoogste waarden (meer dan 55 nanogram/liter) had 6 procent een positieve coronatest.
Er was sprake van een omgekeerde relatie: hoe hoger de bloedwaarde van vitamine D, hoe kleiner de kans op een positieve test.
In de tweede studie keken onderzoekers van de Universiteit van Chicago bij bijna vijfhonderd personen naar het verband tussen hun vitamine D-waarden in het bloed (gemeten in 2019) en de kans op een positieve coronatest in de periode 3 maart tot 10 april 2020. Een kwart van de onderzochte personen had het jaar ervoor een vitamine D-tekort. Van alle vijfhonderd personen werd in maart en april dit jaar 15 procent positief getest. De mensen met een tekort aan vitamine D in 2019 hadden een 77 procent grotere kans op een positieve coronatest dan de deelnemers met goede vitamine D-waarden in 2019.
Verder bleek dat mensen met een gekleurde huid, die vaker een tekort aan vitamine D hadden, tweeënhalve keer meer kans hebben op een positieve coronatest. De onderzoekers tekenen hier wel bij aan dat Afro-Amerikanen en immigranten uit Midden-Amerika vaak ook in sociaal zwakkere milieus en armoede leven. Ook dat kan (een deel van) het verschil verklaren.
Haring
Vitamine D is onder meer belangrijk voor een goede werking van het immuunsysteem. Het helpt bijvoorbeeld tegen griep, luchtweginfecties zoals verkoudheid, en infectie met het RS-virus, zo bleek uit eerdere studies.
De zon zorgt voor de aanmaak van vitamine D door de huid. In herfst, winter en voorjaar –wanneer de r in de maand zit– is de zonkracht daarvoor echter onvoldoende. Belangrijke voedingsbronnen van vitamine D zijn onder meer vette vis, zoals zalm, haring, tong, makreel, forel en sardines.
Onder de bevolking komen tekorten aan vitamine D nog steeds geregeld voor. De Gezondheidsraad adviseert daarom het slikken van voedingssupplementen door risicogroepen zoals kinderen, zwangeren en ouderen.
