Vaak wordt Instagram in één adem genoemd met Facebook en Twitter. Maar in tegenstelling tot de twee laatstgenoemde sociale media, is Instagram vooral populair onder jongeren. En dat is niet zonder reden.

Als Instagram in 2010 wordt opgericht, willen de makers dat dit platform zich onderscheidt door de focus te leggen op het delen van foto’s; iets wat vooral onder jongeren populair is. Dat verklaart ook meteen de naam. Instagram is een samentrekking van de woorden ”instant camera” en ”telegram”. De boodschap is helder: communiceren gebeurt hoofdzakelijk met de camera.

In 2012 neemt Facebook het dan al erg populaire Instagram over. Op dat moment heeft het platform –dat zowel een website als een app voor de smartphone heeft– 30 miljoen mondiale gebruikers. De échte groei vindt vanaf dat moment plaats. In 2017 maakte Instagram bekend 800 miljoen gebruikers te hebben. Sindsdien heeft het sociale medium hier niet veel concreets over losgelaten, maar sommige kenners denken dat dit aantal inmiddels is opgelopen tot een miljard.

In de loop der jaren heeft Instagram meerdere functies toegevoegd. Zo kunnen gebruikers ook video’s met elkaar delen, die 24 uur zichtbaar zijn. Deze ”stories” bestaan vaak uit meerdere foto’s of bewegende beelden. Ook kunnen gebruikers met elkaar chatten.

Nederland

Instagram groeit nog steeds, ook in Nederland. In 2019 is Instagram met ruim 700.000 nieuwe gebruikers zelfs het snelst groeiende sociale medium. Niet minder dan 5,6 miljoen Nederlanders hebben in 2020 een Instagram-account.

Vooral in de leeftijdsgroep van 15 tot en met 19 jaar is het platform populair. Uit een studie van onderzoeksbureau Newcom Research blijkt dat 82 procent van de Nederlandse jongeren uit deze leeftijdscategorie actief is op Instagram.

Op Instagram kunnen ook beroemdheden worden gevolgd. Artiesten of sporters met honderdduizenden volgers zijn dan ook geen uitzondering. Elke foto of video die wordt gedeeld, is zichtbaar voor de fans.

Dat deze beroemdheden –zeker als ze de handen ineen slaan– een groot bereik hebben, wordt duidelijk als een aantal bekende Nederlanders zich in september met de hashtag #ikdoenietmeermee uitspreekt tegen het coronabeleid van het kabinet. Mede door de maatschappelijke ophef die hierdoor ontstaat, besluiten enkelen van hen om hun video-oproep van Instagram te verwijderen.

Maar Instagram is niet alleen een platform waarop mensen met een foto of filmpje goedkoop kunnen scoren. Er zijn ook accounts die voor meer verdieping willen zorgen. Zo zijn er veel Instagram-profielen die iedere dag een afbeelding met een bijbeltekst plaatsen. Ook christelijke organisaties als Open Doors en Woord & Daad maken gebruik van dit sociale medium. Volgers kunnen zo op de hoogte blijven van alle activiteiten en de laatste ontwikkelingen.

Ondanks de behoorlijke aanwas van Nederlandse gebruikers in 2019, vlakt de groei van Instagram in 2020 af. Opvallend hierbij is dat dit zich vooral voltrekt onder jongeren van 15 tot en met 19 jaar – uitgerekend de leeftijdscategorie waarin Instagram het populairst is.

TikTok

Het is goed mogelijk dat de opmars van TikTok hier debet aan is. Dit sociale medium bedient zich van nog kortere filmpjes van hooguit 15 seconden. Gebruikers kunnen deze filmpjes delen en opleuken met stickers en effecten. Vooral onder jonge gebruikers wint TikTok enorm aan populairiteit. En dat is precies de vijver waar Instagram ook in vist.

Maar het is nog te vroeg om conclusies te trekken. De tijd zal moeten leren of TikTok niet een eendagsvlieg is. Zo kende de app Dubsmash in 2014 eveneens een vliegende start, maar de jaren erna koelde het enthousiasme in rap tempo af. Gebruikers waren vrij snel uitgekeken op het playbacken van bekende geluidsfragmenten.

Alle succesvolle sociale media hebben in ieder geval één ding gemeen: ze voegen van tijd tot tijd nieuwe opties toe. Instagram heeft dit ook gedaan. En dat zal het sociale medium ook moeten blijven doen om de aandacht van het snelverveelde publiek vast te houden.