Jom Kippoer is de meest heilige dag van het jaar in Israël. Auto’s rijden niet meer in de Joodse steden en wijken. De straten zijn leeg, op spelende kinderen na. Het land komt volledig tot rust.

Maar dit jaar raast de pandemie door Israël. Medici stellen per dag zo’n 7000 infecties vast. Op donderdag overleden bijna 60 mensen aan Covid-19. Ziekenhuizen dreigen overvol te raken. De tweede golf is uit de hand gelopen.

Daarom begon vrijdag een verzwaarde lockdown. Markten en winkels zijn voorlopig dicht, met uitzondering van supermarkten en apotheken. Niemand mag zich verder dan een kilometer van het huis verwijderen. Niemand mag naar het werk als dat niet strikt noodzakelijk is. De luchthaven Ben Goerion gaat vrijwel dicht. Aan demonstraties mogen maar 20 mensen meedoen – en dat alleen in de open lucht.

En dat geldt ook voor de gebedsbijeenkomsten. De synagoges blijven dicht. Maar met Jom Kippoer mogen de gebedsruimten weer open voor een beperkt aantal mensen.

Maar hoe zal de grote dag dit jaar gaan in de praktijk? „Dat is een moeilijke vraag”, zegt rabbijn Yehoshua Pfeffer, rabbinaal rechter en auteur van boeken over religieus recht. „Ik krijg er veel vragen over uit mijn gemeenschap en van daarbuiten. Velen zijn vrij alleen. Ze vragen zich af: Hoe moeten we bidden? Wat moeten we doen?”

Pfeffer verwacht dat veel mensen op hun balkon zullen gaan staan, samen met anderen. „Wijzelf gaan met onze gemeenschap in de openlucht bidden. Maar we slaan een deel van onze traditionele liturgie voor Jom Kippoer over. We kunnen de mensen niet om 11 of 12 uur buiten laten staan, want dat is het heetste moment van de dag. Op deze dag mogen we niet eten of drinken. Het wordt een heel andere feestdag dan waar we aan gewend zijn. Ik denk dat niemand de Jom Kippoer van 2020 zal vergeten.”

In Israël is veel geklaagd over het gedrag van de haredim. Vele ultraorthodoxen houden zich onvoldoende aan de afstandsregel en blijven bij elkaar komen – met alle risico’s van dien. Pfeffer zegt echter dat de grote meerderheid van de haredim zich aan de restricties houdt.

Een minderheid van deze ultraorthodoxen doet dat echter niet, zij willen ook nu bij hun traditie blijven. „Voor de haredim zijn de gemeenschappen van wezenlijk belang. Het leven draait om de synagoges en de instituten van de gemeenschap.”

Met name de chassidiem, die een derde deel van de haredim vormen, willen daarvan niet afwijken. „Dat de chassidiem op de heilige dag naar hun rebbe gaan, is zeer, zeer centraal. Dat staat op zich niet in de Bijbel, maar het is zo verbonden met de traditie. Niet gaan zou voor hen de grootste opoffering zijn.”

Rabbijn Pfeffer wil niet pessimistisch eindigen. „Dit is ook een tijd van troost. De Misjna (de oudste rabbijnse neerslag van de mondelinge Torah, AM) zegt dat de traditie voorschrijft dat op Grote Verzoendag de ongetrouwde meisjes naar de wijngaarden gaan. Daar komen jonge mannen om hun partners te kiezen. Het is een dag van liefde tussen God en het Joodse volk en de wereld in het algemeen.”