Grootste branden ooit teisteren westkust VS
Honderdduizenden mensen in het westen van Amerika moesten hun huizen verlaten door de branden die alle records hebben verbroken. En dit is nog maar het begin, waarschuwen deskundigen.
De grote bosbranden in Californië hebben daar behalve enorme schade ook geleid tot de ergste luchtverontreiniging in decennia. Inwoners van Los Angeles en andere steden is dringend geadviseerd binnen te blijven en alle deuren en ramen te sluiten. Op sommige dagen was het door de dichte rook om elf uur in de morgen zó donker dat de straatverlichting aanging en voertuigen alleen met licht aan konden rijden. „Kwart over elf in de ochtend en het lijkt wel midden in de nacht”, vertelde een inwoner van San Francisco aan de Amerikaanse editie van CNN, CNN US.
In Portland, de grootste stad van Oregon en negenhonderd kilometer ten noorden van San Francisco, is de luchtvervuiling nog erger. John Elliott, die er woont en werkt, werd vrijdag acuut teruggeroepen van een overheidsopdracht waarvoor hij op weg was. „Qua luchtverontreiniging is Portland nu de meest vervuilde stad op aarde. Je ruikt en ademt de rook, je zicht is beperkt alsof je in de mist loopt. Je kunt niet lang buiten zijn en je moet wel met een masker oplopen, want de lucht is te benauwend.”
Die rook, die de zon verduistert, zorgt wel voor wat verkoeling, na de recordhitte van eind augustus en begin september. Zowel de hitte als de branden hebben records gebroken, met temperaturen tot ruim 54 graden Celsius in Californië en met de grootste branden die daar ooit zijn geregistreerd.
Torens van vuur
Inmiddels waren er het afgelopen weekeinde nog ruim 96 grote branden, waarvan 78 „ongecontroleerd.” Die worden bestreden door 28.000 brandweerlieden, ondersteund door blusvliegtuigen en helikopters van het leger, meldde het Nationale Brandencentrum NIFC.
Van San Diego in het zuiden van Californië tot Cold Springs onder de Canadese grens, staan nu delen van de westkust van de VS in brand. Vooral in Oregon meldde het NIFC „extreme vuurhaarden” die zich als „torens van vuur” met duizenden hectares tegelijk uitbreiden. Ongeveer 500.000 inwoners, ruim een tiende van de totale bevolking van Oregon, moesten hun huis verlaten. In de drie staten samen was eind vorige week een gebied van ruim 18.400 vierkante kilometer in de as gelegd. Dat is meer dan de helft van het landoppervlak van Nederland – een kleine 33.900 km2.
Door snelle evacuaties en reddingsacties is het aantal slachtoffers tot nu beperkt tot enkele tientallen doden en vermisten, vooral in Californië. In deze staat zijn al ruim 3900 woningen en gebouwen verbrand. Sommige kleinere steden, zoals Malden in de staat Washington, zijn voor 80 procent of meer verwoest, meldde CNN.
Klimaatverandering
De enorme branden van nu zullen in de toekomst door de klimaatverandering vaker voorkomen en waarschijnlijk nog groter worden, stellen diverse wetenschappers tegenover CBS en Associated Press. „We zullen over tien, twintig jaar op 2020 terugkijken en zeggen „het was een bizar jaar, maar ik mis het”, zegt Waleed Abdalati, hoofd milieuwetenschappen van de Colorado University. „Het zal echt veel erger worden”, stelt ook Kim Cobb van Georgia Tech. „Ik zeg dit met nadruk omdat het de verbeelding tart. Dat is beangstigend om als klimaatwetenschapper anno 2020 te weten.”
Blikseminslagen
De directe oorzaken van de huidige branden zijn volgens de Amerikaanse meteorologische dienst NOAA een combinatie van een jarenlange droogte, de recordhitte in augustus en zware onweersbuien op de Stille Oceaan. Die breidden zich uit boven Californië en zorgden daar in twee weken tijd voor ruim 14.000 blikseminslagen. Een enkele keer is een brand veroorzaakt door mensen, zoals de El Doradobrand bij San Bernardino. Daar was op 5 september een „gender reveal party”, een feestje waar het geslacht van een verwachte baby wordt bekendgemaakt met vuurwerk in de passende kleur. Eind vorige week had de daardoor ontstane brand 5500 hectare van het nationale park verwoest en moesten 21.000 mensen hun woning verlaten.
Bosbranden horen bij het uitgestrekte Amerikaanse Westen, waar onweer en droogte ze vaker veroorzaken, zegt John Elliott. „Het hoort bij de way of life hier. Maar het is dit jaar wel erg.” De verzekeraars verwachten net als klimaatwetenschappers dat dit nog veel erger zal worden en willen nu al 800.000 woningen niet meer verzekeren. „De andere klimaatcrisis” noemt The New York Times het en miljoenen eigenaren dreigen hier last van te krijgen.
