Deze opmerkelijke zin siert de inleiding van de vertaling van ”De rijke man en Lazarus” uit de jaren zeventig. Bij mijn weten is dit boekje niet herdrukt. Eigenlijk is Brownlow North (1810-1875) in ons taalgebied onbekend gebleven. In Engeland, Schotland en Ierland is hij nauw verbonden aan de grote geestelijke opwekking in 1858/59.

De Welshe baptistenpredikant Geoffrey Thomas waagde het om het veelbewogen leven van North op een boeiende manier voor de moderne mens te vertolken. Voor Thomas is North „the all-round evangelist.” Hij was geen afgestudeerd theoloog, had ook geen opleiding tot evangelist genoten, maar wist als autodidact met bijzondere gaven en genade de aandacht van vele duizenden te trekken.

Het Evangelie deed bij North voor het eerst kracht toen hij 45 jaar was. Opgevoed in de Anglicaanse Kerk, waarbij vooral zijn godvrezende moeder een belangrijk aandeel had, koos hij toch voor het wereldse leven. Totdat God Zelf ingreep: „Het behaagde God op een avond in november 1854 onder het kaartspel mij mijn zielstoestand te doen zien.” De Heere God deed hem capituleren. Keerpunt in zijn leven was dat hij niet alleen zijn verlorenheid leerde kennen, maar ook Gods vergevende liefde in Christus.

Op deze radicale bekering volgde een diepe bewogenheid met zielen zonder God. Hij voelde zich geroepen om de boodschap van zonde en genade overal waar hij gelegenheid vond door te geven. Confronterend en indringend riep hij op tot bekering. Hij wist zich vooral gesteund door predikanten van de Free Church in Schotland. Hij sprak niet alleen over de hemelse zaligheid, maar ook over de hel. De gesprekken met jongeren en ouderen die op schrift gesteld zijn, geven een beeld van zijn eerlijke behandeling van zielen.

Opvallend is zijn inzicht in het Woord van God. De bekende rabbi John Duncan noemt hem een geboren theoloog. Zijn bediening wordt door het evenwicht van zonde en genade getekend. Hij preekte het onvoorwaardelijk aanbod van genade, maar ook Gods soevereiniteit. Gods liefde, maar ook Zijn rechtvaardigheid verbloemde hij niet. Boven alles ging het hem om de eer van God.

Tijdens de revival in Ierland in 1859 kwam zijn bediening tot een hoogtepunt. Hier sprak hij tot vele duizenden, voornamelijk in de openlucht. De oogst van zielen die tot bekering kwamen, was groot. De Free Church van Schotland benoemde hem tot fulltime evangelist, wat hij als een bekroning op zijn werk zag.

Zijn toespraken stuitten ook op vijandschap. Er kwam tegenstand van de kant van predikanten en studenten. Men vond zijn aanpak te direct. North waarschuwde voor het gemis van genade en bekering bij hen die voorgaven Christus te dienen. Deze oppositie bereikte niet dat hij water bij de wijn ging doen. Hij bleef vasthouden aan de val van de mens, de verlossing door het offer van de Zoon van God en de wedergeboorte door de Heilige Geest.

Brownlow North. The all-round evangelist, Geoffrey Thomas; uitg. Reformation Heritage Books; 171 blz.; € 18,99