Om maar met de deur in huis te vallen: ”Het Kabul Complot” verdient geen aanbeveling. Waarom zou je je ziel kwellen met bijna 400 pagina’s vol grof en zedeloos taalgebruik en een orgie van geweld – waarvan de bloedstollende openingsscène nog maar een voorproefje is? Van alles wat er in boekenland te koop is, verdient de nieuwe geromantiseerde biografie van veteraan Marco Kroon, drager van de Militaire Willemsorde, zeker geen schoonheidsprijs – niet qua stijl en nog minder qua inhoud.

Toch valt er meer te zeggen over het nieuwste boek over Marco Kroon. De door het Ministerie van Defensie op het schild gehesen, maar van zijn voetstuk gevallen Ridder in de Militaire Willemsorde lijkt ”Het Kabul Complot” te gebruiken om oude rekeningen te vereffenen en zijn blazoen weer smetvrij te maken. Of dat lukt, is twijfelachtig: na het lezen blijven er meer vragen over dan het boek kan beantwoorden.

Sympathiek beeld

De interesse voor ”Het Kabul Complot” is gewekt als het boek al voor publicatie het nieuws haalt. Als Marco Kroon eerder dit jaar campagne voert voor de spionagethriller waarin hij een hoofdrol speelt komt prompt het Ministerie van Defensie in het geweer. Het is niet de eerste keer dat de verhoudingen tussen werkgever en werknemer op scherp worden gezet. Al eerder leidde Kroons autobiografie ”Kroongetuige” tot de nodige commotie. Nu loopt de zaak met een sisser af.

Wat niet met een sisser afloopt, is de missie die Kroon uitvoert in ”Het Kabul Complot”. Omringt door dodelijk gevaar probeert de commando in Afghanistan zijn werk te doen, maar dat wordt steeds bij de handen afgebroken. Wat blijkt: de missie is gesaboteerd. Er moet wel bloed vloeien, want in het Afghanistan van Kroon telt een mensenleven meer of minder niet – al helemaal niet meer na de vernederende verkrachting waarmee Kroon in 2018 het nieuws haalt.

Toch schetst ”Het Kabul Complot” ondanks de traumatiserende gebeurtenissen een sympathiek beeld van Kroon en kornuiten. Dat kan de militair ook wel gebruiken: sinds hij in 2009 een nationale held werd, haalde hij bijna alleen nog negatief het nieuws. Als van het boek ook maar de helft waar is, heeft Kroon heel wat op zijn bordje gekregen – en zijn veel van zijn misstappen wel te begrijpen.

Persoonlijke afrekening

Maar juist de waarheid is in ”Het Kabul Complot” in nevelen gehuld. Wie het nieuws over Kroon de afgelopen jaren volgde, zal het verhaal in hoofdlijnen herkennen. Maar wát klopt wel en wat ontsproot aan de fantasie van auteur Rick Staal? En wie is die Staal überhaupt? De auteur houdt zijn identiteit zorgvuldig verborgen, maar voert zichzelf in het boek op als derde persoon. De vele inside information, stilistische overeenkomsten met Kroons autobiografie en nadrukkelijke geheimhouding van de identiteit van de auteur voeden de gedachte dat Staal en Kroon weleens dezelfde persoon kunnen zijn.

Die speculatie wordt nog eens extra gevoed doordat de thriller leest als een persoonlijke afrekening. Voormalig defensieminister Van Middelkoop, de hoofdredacteur van het Brabants Dagblad en stafmedewerkers van Defensie moeten er aan geloven. Vooral advocaat militair recht Ruperti –in het boek Sperti genoemd– kan geen goed meer doen.

De haast filmische geweldsorgie en rancune richting Defensie geven het boek een vreemde nasmaak. Hoe sympathiek Kroon ook wordt geschetst, gaandeweg steekt een onvermijdelijke vraag de kop op: zou Kroon ondanks zijn nadrukkelijke ontkenning niet kampen met posttraumatisch e stress en hulp moeten zoeken? Alleen verzoening lijkt de gekwelde held rust te kunnen brengen. Dit boek speelt daarin echter geen enkele betekenis.

Boekgegevens

Het Kabul complot, Rick Staal; uitg. Kompas; 392 blz.; € 23,95