Hoge transacties OM voortaan onafhankelijk getoetst
Hoge transacties die het Openbaar Ministerie aanbiedt aan een verdachte worden voortaan vooraf getoetst door een onafhankelijke commissie. Het gaat om transacties waarbij een boete wordt opgelegd van minimaal 200.000 euro en transacties waarmee een totaalbedrag van een miljoen euro of meer is gemoeid. Dat staat in de nieuwe Aanwijzing hoge transacties van het OM die vrijdag in werking treedt.
Het OM kan in bijzondere gevallen een hoge transactie aanbieden aan de verdachte van een misdrijf. Het gaat daarbij doorgaans om rechtspersonen, zoals bedrijven, die niet anders gestraft kunnen worden dan met een boete. Een zaak wordt dan buiten de rechter om afgedaan, als de verdachte aan bepaalde voorwaarden voldoet, zoals onder meer het betalen van een geldboete en het vergoeden van schade.
Er wordt gewerkt aan een wettelijke regeling waarin de rechter hoge transacties vooraf toetst. Zolang die er niet is, zal een onafhankelijke commissie de toetsing voor haar rekening nemen. Deze bestaat uit een oud-advocaat, een oud-rechter, een hoogleraar straf- en strafprocesrecht en oud-officieren van justitie, in wisselende samenstelling. Drie leden van deze commissie beoordelen een voorgenomen transactie en brengen advies uit aan het College van procureurs-generaal, de top van het OM. De procedure vervangt de regeling waarin voorgenomen hoge transacties aan de minister van Justitie en Veiligheid werden voorgelegd.
Om publieke verantwoording af te leggen over het besluit een zaak met een transactie af te doen, maakt het OM deze bekend in een persbericht. Daarin wordt het transactiebedrag vermeld en uitgelegd waarom voor een transactie is gekozen.
Bekende, betrekkelijk recente zaken die met een hoge transactie zijn afgedaan zijn die tegen Uber (overtreding taxiwet) en ING. De bank betaalde in 2018 775 miljoen euro wegens tekortschieten bij het tegengaan van witwassen.