Dat bleek maandag op een vergadering van de oppositiepartijen en de vakbonden op het partijkantoor van de PvdA in Amsterdam. De FNV wil door estafettestakingen de druk op het kabinet opvoeren om VUT en prepensioen niet af te schaffen en minder drastische hervormingen door te voeren in WAO en WW.

Zouden dergelijke stakingen een feit worden, dan komt de grootste vakbond echter volstrekt geïsoleerd te staan. CNV en MHP voelen niets voor „politieke stakingen.”

Het CNV wil het liefst dat er opnieuw overleg komt met het kabinet. Een bemiddelaar, bijvoorbeeld CDA-coryfee en SER-voorzitter Wijffels, zou daarvoor het geëigende middel zijn. De FNV zou Wijffels liever tot „informateur” benoemen die bij het kabinet moet nagaan of dat werkelijk van zins is zijn omstreden plannen aan te passen.

Meer eenheid in de kring van vakbonden en oppositiepartijen is er over het idee een referendum te organiseren. Zo snel mogelijk zullen vakcentrales en politieke partijen beginnen met het verzamelen van 40.000 handtekeningen. Dat aantal is volgens de Tijdelijke referendumwet nodig om een raadplegend referendum te starten. Na dit „inleidend verzoek” moet er nog een definitief verzoek komen tot zo’n referendum, waarvoor 600.000 handtekeningen nodig zijn.

Het is zeer de vraag of dit allemaal op tijd kan gebeuren. Vorige week besloten kabinet en Kamer de zogeheten Tijdelijke referendumwet per 1 januari 2005 te schrappen. De daarin opgenomen mogelijkheid tot een referendum kan alleen gebruikt worden voor door beide Kamers van de Staten-Generaal aangenomen wetten. Dat betekent dat de wet betreffende VUT en prepensioen voor 1 januari 2005 de Eerste Kamer moet zijn gepasseerd en dat daarna snel de betreffende 600.000 handtekeningen moeten worden ingezameld.

Dat het lang niet zeker is of dit haalbaar is, beseffen de vakbonden goed. Op 18 november beslissen zij definitief of zij het referendum doorzetten. Vooruitlopend daarop starten zij alvast met het inzamelen van de eerste 40.000 handtekeningen.

Vanwege de grote inspanningen die ermee gemoeid zijn, heeft de Tijdelijke referendumwet in Nederland nooit tot een nationaal referendum geleid.

Volgens een officiële telling van de gemeente Amsterdam deden er zaterdag overigens geen 200.000, maar zo’n 300.000 mensen mee aan de demonstratie tegen het kabinetsbeleid. Dat betekent dat het in Nederland de grootste demonstratie is geweest van na de Tweede Wereldoorlog.