Het ontbijt schiet er in Suriname nogal eens bij in. Vaak gunnen mensen zichzelf geen tijd om het begin van de dag op te luisteren met een behoorlijk maal. Niet zelden is er in armere gezinnen ook geen geld voor, waardoor kinderen met een lege maag naar school gaan.

De overheid heeft getracht die gezinnen te helpen met een schoolvoedingsproject. Maar zoals zo vaak liep dat uit op een grote njang patu: een geldpot van waaruit politici zichzelf konden verrijken. Kinderen hadden hongerig het nakijken.

In gezinnen waar doorgaans wel iedere dag wordt ontbeten, doen de gezinsleden dat zelden gezamenlijk aan tafel. Iedereen bereidt zich tijdens het ontbijt voor op een lange dag. Vaak wordt er snel een puntbroodje belegd met pindakaas, jam of, voor wie zichzelf wil verwennen, een gebakken ei. Meestal gaat het vergezeld van een beker thee om een en ander weg te spoelen. In de thee zit bij voorkeur veel suiker, want Surinamers zijn echte zoetekauwen.

Bij de meer traditionele gezinnen wordt aan het begin van de dag gekookt. Maar meestal niet iets dat je bij een ontbijt zou verwachten. Vaak is een dochter met de bereiding belast. En dan maakt het niet uit of ze later op de dag moet werken of naar school moet. „Ik moest tot een paar jaar geleden, toen ik het huis uitging, iedere dag om vijf uur opstaan om voor het eten te zorgen. Anders zou ik het niet redden om om zeven uur op mijn werk te zijn”, zegt Audrey. „Dat is normaal binnen de Surinaams-Javaanse cultuur. Ook bij Hindoestanen komt het nog veel voor. We zijn het gewend dus ik heb het nooit echt een bezwaar gevonden.”

Audrey vertelt dat ze vaak kip bereidde. „Met rijst en wat verse bladgroenten. En veel peper natuurlijk. We koken niet speciaal voor het ontbijt, maar direct voor de hele dag. Suriname heeft eigenlijk geen ontbijtcultuur. Iedereen eet pas wanneer hij of zij honger heeft. Dat is eigenlijk veel logischer dan eten op een vast tijdstip waarop je misschien nog geen trek hebt.”

Rijst

Zoals bij de meeste Javanen het geval is, meent ook Audrey dat ze niet gegeten heeft als ze geen rijst heeft gehad. Dat kan met kip zijn, maar veel mensen eten ook vis, bij voorkeur sardientjes in tomatensaus.

Dat wordt overigens niet alleen geserveerd met rijst, maar soms ook met bami. Dat gaat er ook bij lastige kinderen altijd in, weet Audrey. Die zijn volgens haar dol op sliertjes.

Serie

Ontbijten

De één eet ‘s ochtends witte bonen, de ander rijst, een derde volkorenbrood. Een serie over ontbijten in het buitenland. Deel 5 (slot): Hoe begint een gemiddelde Surinamer de dag?

Bami met sardientjes en peper

Benodigdheden:

300 gram bami of (eier)mie

1 blik sardientjes in tomatensaus

2 kleine uien

2 teentjes knoflook

1 rode peper

zout naar smaak

2 eetlepel black soy

Bereidingswijze:

Bami koken. Uien en knoflook fijn snijden en in pan met twee eetlepels olie lichtbruin bakken. Helft weghalen en bewaren. Bami uit laten lekken en met de black soy en zout op smaak mengen met gebakken uien en knoflook in pan. Het geheel opwarmen. In aparte pan sardientjes met overige uien, knoflook, zout en eventueel fijngesneden rode peper (zaadjes verwijderen!) opwarmen. Serveren met de bami.