Zijn tegenstanders menen dat Loekasjenko alleen won door grootschalige fraude. Uit de EU en de VS klinkt kritiek op de verkiezingsuitslag en het gewelddadige optreden tegen demonstranten.

Met de staking van de Wit-Russische metaalfabriek BMZ in het zuidoosten van het land brokkelt een stukje van Loekasjenko’s positie verder af. De Wit-Russische economie is volledig in handen van de overheid. Loekasjenko mikte altijd op steun van de arbeiders. Nu ook arbeiders in verzet gaan, kan de president niet meer automatisch op hen rekenen.

Het verzet tegen de uitslag van zondag is sterker dan bij eerdere presidentsverkiezingen die Loekasjenko won. Toen waren er alleen een dag lang protesten in de hoofdstad Minsk. Gisteren gingen in het hele land duizenden demonstranten de straat op. Agenten probeerden hen met traangas en rubberkogels in bedwang te houden. Hierbij viel zeker een dode. Zondagavond kwam het ook al tot confrontaties tussen betogers en politie in Minsk en andere steden.

De protesten vormen de grootste volksopstand sinds het aantreden van Loekasjenko 26 jaar geleden. Zondag won hij volgens de officiële uitslag de presidentsverkiezingen met 80 procent van de stemmen. Zijn tegenstander Svetlana Tichanovskaja haalde 9,9 procent. De oppositie erkent de uitslag niet. Ze wijst op de uitslagen in verschillende kiesdistricten waar de werkelijke resultaten een duidelijke zege voor Tichanovskaja aangeven.

Tichanovskaja zelf was gisteren even spoorloos. Later dook ze toch weer op. Dinsdagochtend bleek ze naar Litouwen te zijn gegaan. Ze doet niet mee aan de protesten om te voorkomen dat ze wordt opgepakt. Volgens haar woordvoeder heeft de 37-jarige Tichanovskaja geen zin om naast haar man te zitten in de gevangenis. Ze wil met de regering praten over een vreedzame machtsoverdracht.

Loekasjenko zei dat de autoriteiten degenen die zondagavond deelnamen aan de protesten, hebben gemonitord. „We registreerden telefoontjes vanuit het buitenland. Er kwamen telefoontjes uit Polen, Groot-Brittannië en Tsjechië, ze stuurden onze –vergeef me– schapen aan”, zei de 65-jarige Loekasjenko tegen het hoofd van een waarnemersdelegatie uit de voormalige Sovjet-Unie, meldde staatspersbureau Belta. De leider van Wit-Rusland bezwoer dat hij niet zou toestaan dat het land „verscheurd” zou worden.

De EU uit kritiek op het politiegeweld en roept Minsk op de fundamentele vrijheden van demonstranten te respecteren. Een woordvoerder van de Amerikaanse president Trump zei dat het Witte Huis „zeer bezorgd” is over de presidentsverkiezingen in Wit-Rusland. De Nederlandse coalitiepartijen CDA, D66 en ChristenUnie vragen de regering de uitslag niet te erkennen. Ook willen ze sancties tegen belangrijke kopstukken. Loekasjenko werd gefeliciteerd door de Chinese president Xi Jinping en de Russische leider Vladimir Poetin.