O. weigerde donderdag op de derde zittingsdag nog verder vragen van het OM te beantwoorden. Wel gaf hij nog antwoord op vragen van de president van de rechtbank.

O. verklaarde dat het leven voor hem en zijn familie de afgelopen negen maanden een „hel" en „één grote lijdensweg" is geweest. Precies 25 jaar „eerlijke en trouwe dienst" heeft de 43–jarige, meermalen gedecoreerde militair erop zitten bij het Korps Mariniers. „En dan dit cadeau", verwees hij naar het proces.

Ook minister Kamp van Defensie kreeg een veeg uit de pan. Die besloot dit voorjaar dat O. niet meer terug kon naar zijn collega’s in Irak, omdat hij zich in Nederland beschikbaar moest houden voor verder verhoor door de marechaussee. O. noemde die beslissing van Kamp „een van de zwaarste klappen" van de afgelopen negen maanden. „Dat reken ik hem heel zwaar aan."

Wat het Korps Mariniers en zijn werk voor hem betekende, werd ook duidelijk uit een citaat van een jonge collega–marinier, dat donderdag uit het dossier werd voorgelezen. „Sergeant–majoor Eric O. was een soort vader voor ons. Hij had maar drie dingen: zijn trots, zijn eer en ons."

Sommige van de mariniers die onder O. vielen in de zogeheten Quick Reaction Force, hadden qua leeftijd zijn zoon kunnen zijn. Sommigen waren nog maar een paar maanden achttien toen ze vorig jaar naar Irak werden gestuurd. Die „onervaren jonkies" hadden volgens O. en zijn advocaat totaal niet in de gaten hoe gevaarlijk de situatie was, toen O. op 27 december twee waarschuwingsschoten loste.

In de visie van Eric O. nam hij toen zijn verantwoordelijkheid en moet hij daarvoor nu boeten. Maar als hij niet had geschoten, was zijn eenheid wellicht overrompeld en hadden er veel meer slachtoffers kunnen vallen, onder Nederlanders en Irakezen.

Iemand die vindt dat O. juist heeft gehandeld, is generaal–majoor der mariniers buiten dienst F. Van Kappen. Deze oud–adviseur van VN–baas Kofi Annan was woensdag gehoord, maar hij mocht van de rechter niet specifiek ingaan op het schietincident van 27 december, omdat hij daar niet bij was geweest.

De rechtbank besloot donderdag op uitdrukkelijk verzoek van advocaat G.J. Knoops toch een nog geheime, schriftelijke verklaring van Van Kappen, waarin hij het handelen van O. „zorgvuldig en weloverwogen" noemt, toe te laten als processtuk. De president van de rechtbank voorkwam daarmee waarschijnlijk dat advocaat Knoops hem zou wraken. Die wil de voor O. ontlastende verklaring maandag gebruiken in zijn pleidooi.

Knoops zei donderdag na de zitting dat zijn cliënt het slachtoffer is van het systeem. De Nederlandse regering en parlement sturen militairen naar Irak, maar „Eric O. heeft het gevoel dat alle risico’s alleen op zijn schouders liggen. De waarheid over wat er daar gebeurd is, zit in het hoofd van Eric O. Niemand anders kan oordelen waarom hij zo heeft gehandeld. Het was geen zwart–witsituatie."

Het Openbaar Ministerie maakt maandag de strafeis bekend. Knoops zal voor zijn cliënt vrijspraak eisen.