Dat concluderen Britse wetenschappers op basis van literatuuronderzoek. Recent publiceerden ze hierover een overzichtsartikel in het British Journal of Psychiatry. „Het verband tussen een hoge lithiumconcentratie in drinkwater en weinig gevallen van suïcide in een bevolking is heel sterk”, zegt eerste auteur prof. Anjum Memon van de Brighton and Sussex Medical School desgevraagd. „Op basis van een ruwe schatting denken we dat een hoge lithiumconcentratie in drinkwater 25 procent van het aantal zelfmoorden in een gebied kan voorkomen.” Wel erkent hij dat het overzichtsartikel gebaseerd is op epidemiologische studies, waaruit strikt genomen geen oorzakelijke verbanden kunnen worden getrokken.

Crimineel gedrag

Niet alleen op het aantal zelfmoorden heeft lithium een effect. Het beïnvloedt namelijk ook de mate van gewelddadig gedrag onder de bevolking, stelt Memon. „Zo hebben inwoners van de Amerikaanse staat Texas de beschikking over water met een hoge concentratie lithium. Daar komt ook minder crimineel gedrag voor. Lithium heeft als eigenschap dat het agressie vermindert.”

Het mineraal wordt al medisch toegepast bij mensen die lijden aan een manie, depressie of bipolaire stoornis. „Dat helpt om hun gemoedstoestand in evenwicht te brengen”, zegt Memon. „Bij mensen met een bipolaire stoornis weten we welke concentratie in het bloed nodig is om hen kalm te houden.”

De epidemioloog raadt niet aan dat mensen met bijvoorbeeld zelfmoordneigingen of agressief gedrag zonder doktersadvies lithiumsupplementen gaan slikken – als dat al zou kunnen, want lithium is in Europa niet toegestaan als voedingssupplement. „We zien het verband op bevolkingsniveau, niet op individueel niveau. Onze studie levert geen hard bewijs dat een laag lithiumniveau negatief gedrag bij iemand veroorzaakt.” Bovendien is een te hoge dosis lithium giftig.

Nederlands drinkwater

Daarnaast is niet bekend wat de beste hoeveelheid lithium in drinkwater is. Het beschermende effect van lithium vond Memon in gebieden met een concentratie van 80 microgram per liter, maar dat hoeft niet te betekenen dat een wat lagere concentratie ongezond is. De wetenschapper kan daarom niet zeggen of Nederlands drinkwater onvoldoende lithium bevat en of het slim is dit te verrijken met lithium.

Wel geeft hij als tip om daar eens onderzoek naar te doen. Hij heeft al een concreet idee hoe zo’n studie eruit kan zien. „Voeg een beetje lithium toe aan drinkwater in centraal Amsterdam, waar veel criminaliteit is. Doe dat niet in andere stadsdelen. Kijk dan of je een afname ziet in het aantal zelfmoorden en geweldsincidenten. Die cijfers worden al goed bijgehouden. Lithium vermindert mogelijk ook verslaving aan drugs, maar dat is moeilijk te registreren.”

Memon acht het niet zinvol om lithium aan drinkwater toe te voegen in gebieden waar al weinig criminaliteit is. „Helemaal naar nul brengen lukt met een geneesmiddel toch niet. Lithium is de enige voedingsstof waarvan bekend is dat het een effect hierop heeft, maar er zijn natuurlijke vele andere sociaal-maatschappelijke factoren die de criminaliteitscijfers beïnvloeden.”

Gebalanceerd dieet

Lithium zit niet alleen in water, maar ook in voeding zoals vlees, groente en fruit. De Britse wetenschapper denkt dat je met een gebalanceerd dieet er al voldoende van binnen krijgt.

Het Voedingscentrum schaart het stofje onder de niet-noodzakelijke spoorelementen. Daar is Memon het niet mee eens. „Ik noem lithium een ”magic ion” (magisch stofje, red.). Het heeft een krachtig effect op het brein. Wat het precies doet, weten we echter niet.”

Behalve de genoemde effecten lijkt lithium veroudering te vertragen. Een studie onder 1,2 miljoen Japanners vond in 2011 dat er minder sterfte is in gebieden met relatief hoge lithiumconcentraties in het drinkwater. Hetzelfde effect werd gezien bij rondwormen. Diertjes die een vergelijkbare hoeveelheid lithium kregen, werden ouder.

Hebt u hulp nodig? Dan kunt u contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 113 of 0800-0113 (24 uur bereikbaar) en 113.nl