Honderden haaien zwommen op een paar meter afstand. Ben Stiefelhagen en zijn partner Klaudie Bartelink doken bij de Galapagoseilanden in de Stille Oceaan. Ze filmden de onderwaterwereld. Toen het stel op 5 meter diepte een veiligheidsstop maakte, schoten een paar honderd haaien op hen af. De dieren splitsten zich in twee groepen en flitsten om het stel heen. Geen centje pijn. „Haaien eten geen mensen. Ze eten vis”, weet Stiefelhagen, woonachtig in Poeldijk, onder de rook van Den Haag.

Maar er duiken toch geregeld akelige berichten op over haaien die mensen aanvallen? „Jaarlijks zwemmen wereldwijd tientallen miljoenen mensen in zee. Misschien zijn er per jaar tien tot vijftien haaiaanvallen op mensen, waarvan enkele dodelijk. Nogal eens gaat het om surfers die liggen te peddelen op hun surfplank. Van onderen bekeken lijkt het dan alsof er bijvoorbeeld een zeeleeuw zwemt. En een witte haai of tijgerhaai lusten wel een zeeleeuw. Dan hapt die haai dus naar de surfer. Die wordt zelden of nooit helemaal opgegeten. Meestal hapt een haai naar een arm of been en laat-ie weer los: Dit is niks voor mij.”

Mensen zouden zich drukker moeten maken over het leed dat zij haaien aandoen, zegt Stiefelhagen. In zijn met natuurfoto’s volgehangen keuken wijst de duiker op een plaat van een haai. „Mensen doden jaarlijks tientallen miljoenen haaien. Nogal eens worden alleen de vinnen eraf gesneden, voor haaienvinnensoep. Jagers gooien het dier weer halfdood overboord. Zo wreed.”

Drenkelingen

Zo’n 49 jaar is Ben Stiefelhagen een fervent duiker. De liefde voor het duikvak ontstond in zijn jonge jaren. Op Curaçao, tijdens zijn opleiding bij het Korps Mariniers. Bij dat korps was hij ongeveer zeven jaar actief. In de zeventien daarop volgende jaren bij de Haagse brandweer dook hij onder meer naar drenkelingen. Via zijn duikschool Get Wet Maritiem biedt de geboren Hagenaar al ruim dertig jaar onder meer overlevingscursussen aan. Hij traint bijvoorbeeld de bemanning van helikopters in situaties waarbij de heli op zee crasht.

Over de hele wereld speurt de duikfanaat naar de geheimen van de zee. Stiefelhagen daalde af naar talloze wrakken van vrachtschepen, viskotters, oorlogsschepen en onderzeeboten. „Je beweegt je te midden van maritieme geschiedenis. Wrakken zijn prachtig begroeid. Het zijn kunstmatige riffen geworden. Ze zitten vol met vis. Een kleurig plaatje.”

In de schepen op de zeebodem deden Stiefelhagen en zijn duikmakkers meer dan eens intrigrerende vondsten. Zo’n vijftien jaar geleden haalden ze pakweg 20 kilometer uit de Zuid-Hollandse kust 1200 stuks kristal (karaffen) uit een wrak. Stiefelhagen zegt in vergane vaartuigen nog nooit op menselijke overblijfselen te zijn gestuit. „Als wij achter een luik een zeemansgraf vermoeden, gaan we niet naar binnen. Dan betonen we respect. Wij zoeken niet naar goud of zilver van ringen.”

Kratermeer

Wel dook Stiefelhagen meermalen op verzoek naar vermiste mensen. Een jaar of zeventien geleden speurde hij naar Maarten, een vermiste collega-duiker. „Samen met een buddy wilde Maarten spullen bergen uit een onderzeëer nabij de Waddeneilanden. Hij heeft een fout gemaakt en is bij die actie omgekomen. Ik vond zijn lichaam op ongeveer 270 meter vanaf de onderzeeër.”

Op het Indonesische eiland Flores wist Stiefelhagen samen met drie andere duikers een Nederlandse toerist uit een kratermeer van de Kelimutuvulkaan te bergen. „Door het zuur in dat meer was het lichaam erg beschadigd. Voor de familie was het fijn om zekerheid te hebben over het lot van hun geliefde.”

Vervuiling op de Noordzee bestrijden – dat is een belangrijk doel voor Stiefelhagen. Hij is een van de drijvende krachten achter de Stichting Duik de Noordzee Schoon. Duikers proberen scheepswrakken te ontdoen van spooknetten, nylon netten afkomstig van vissersschepen. „Die spooknetten zijn echt een valstrik voor bijvoorbeeld kreeften en krabben.”

Stiefelhagen is geen stilzitter. Niet alleen is hij een verwoed duiker, ook beklimt hij al veertig jaar over de hele wereld bergen. Wat doet hij liever: duiken of klimmen? „Vrijheid en buiten zijn staan voorop. Als ik veel duik, verlang ik naar de bergen. En als ik veel in de bergen ben, verlang ik weer naar het water.”

Wat boeit de oud-marinier in speurtochten in diepe zeeën? „Ik geniet van de schoonheid onder water. In alle rust, afgesloten van de wereld, zweef je rond. In de Stille Ocecaan hadden mijn partner en ik drie kwartier nodig om door alle vertrekken van een groot scheepswrak te zwemmen. Heerlijk.”

Markant

Deel 1 in een serie over mensen met een opvallende leefwijze.