Leven op voorraden van verkregen vruchten vraagt matigheid en vooruitzien. Twee deugden die niet alleen nodig zijn om te zorgen dat de voorraden groot genoeg zijn, maar ook om ze te begrenzen. Een te grote voorraad zorgt weer voor eigen problemen. Niet alleen moet er ruimte komen om alles op te slaan, ook het gevaar van zorgeloosheid is niet denkbeeldig. Het belang van vooruitzien bij het aanleggen van de juiste voorraden (medische hulpmiddelen) hebben de afgelopen maanden duidelijk gemaakt.

Stel dat je zonder voorraden wilt overleven, dan moeten de benodigde goederen steeds ergens anders vandaan komen. Uit de voorraden van anderen of uit de natuur. Als dat te snel of op te grote schaal gebeurt, putten we ook die voorraden uit. Denk aan de lege schappen zonder wc-papier. Er is steeds nieuwe aanvoer nodig om de voorraad op peil te houden.

Echter, linksom of rechtsom ben je uiteindelijk altijd gebonden aan de grenzen van de natuur. Zowel wat betreft de snelheid waarmee grondstoffen aangroeien als wat betreft mensen zelf aankunnen. Gaan we sneller dan zo’n natuurlijke grens, dan ontstaat er uitputting van voorraden. Zowel fysiek als mentaal.

Deze principes gelden ook voor het gebruik van energie. Vroeger, niet zo heel lang geleden, vóór het gebruik van kolen, was hout een belangrijk materiaal voor de levering van energie. Hout is echter ook nodig voor huizen- en scheepsbouw. Het gebruik was zo grootschalig, dat de aangroei te klein was om de voorraad hout in de natuur op peil te houden. De bossen verdwenen langzaam maar zeker. Rond 1900 was bijvoorbeeld het Zwarte Woud geen woud meer. Dus werd het hout ergens anders vandaan gehaald. Dat gaat door tot op de dag van vandaag. Momenteel zijn we in snel tempo bezig de laatste regenwouden van de kaart te vegen…

Het principe van te grote voorraden is zichtbaar bij het gebruik van olie, kolen en gas. Er is zoveel van deze grondstoffen beschikbaar, dat ze onuitputtelijk genoemd werden. Het geeft een gevoel van zorgeloosheid. Op basis van die aanname gebruiken we momenteel zo overdadig veel olie, kolen en gas, dat de grenzen van de voorraden wel degelijk in zicht komen. In onze maatschappij is de vervulling van onze begeertes vandaag en nu echter zo belangrijk, dat we doorgaan tot die voorraden op zijn.

In onze tijd worden we niet meer echt gestimuleerd om iets weg te leggen voor de toekomst. Het tegenovergestelde gebeurt: we lenen er lustig op los en nemen zo een voorschot op de toekomst. U neemt bijvoorbeeld een lening met een looptijd van dertig jaar, omdat u ervan uitgaat dat uw werk de komende dertig jaar voldoende vrucht zal opleveren om de lening te betalen. Laten we echter net in een tijd leven waarin het toekomstperspectief er steeds ongunstiger uitziet.

Hoe langer je doorgaat met leven op de pof, hoe moeilijker het wordt om een andere weg in te slaan. Niet alleen vanwege gewenning of verslaving, maar vooral ook omdat de gemaakte schulden moeten worden voldaan. De voorraden moeten worden aangevuld. Het is veel aantrekkelijker om opnieuw een voorschot op de toekomst te nemen of in te teren op voorraden van anderen. De aarde is echter begrensd. Op een gegeven moment zijn er eenvoudigweg geen voorraden van anderen meer te verkrijgen.

Ook hierin gaat het erom weer de juiste maat en verhouding te vinden. In de Bijbel vinden we daar waarschuwende voorbeelden van. Denk onder andere aan de gelijkenis van de rijke dwaas. Toen hij vanwege al zijn voorraden wilde gaan rusten, drinken en vrolijk zijn, werd zijn ziel van hem afgeëist.

De auteur studeerde Sustainable Energy Technology en is docent aan de opleiding Werktuigbouwkunde op het Hoornbeeck College.