Daarmee zijn omwonenden van het IJsselmeergebied de komende decennia beschermd tegen hoogwater, zegt Rijkswaterstaat. Het project is binnen tijd en budget gebleven, ook al heeft de uitvoering deels plaats gevonden in tijden van corona.

Het project won vorig jaar de Waterinnovatieprijs. Tegelijkertijd was er ook behoorlijke kritiek omdat de dijk meerdere malen dicht moest vanwege zandverstuivingen. De versterking van de Houtribdijk is onderdeel van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), de grootste dijkversterkingsoperatie sinds de Deltawerken.

„De Houtribdijk kan er na deze opknapbeurt weer decennia tegenaan”,

zegt minister Cora van Nieuwenhuizen. „Het biedt niet alleen bescherming tegen de weersextremen waar we meer mee te maken krijgen. Ook is er natuur bijgekomen ter grootte van ruim 900 voetbalvelden en is er meer plek voor recreatie, zoals een nieuw watersportstrand bij Lelystad.”

Opstuwend water

De Houtribdijk is tussen 1963 en 1976 aangelegd om het huidige Markermeer in te polderen. Toen de inpolderingsplannen wijzigden, bleef de weg op de dijk een belangrijke verbinding tussen Noord-Holland en Flevoland. De Houtribdijk is ook een belangrijke waterkering, die bij storm de klappen van het water van het Markermeer en IJsselmeer opvangt en de omliggende provincies beschermt tegen opstuwend water. Dankzij de versterking, die startte in 2017, kan de Houtribdijk deze taak ook in de toekomst goed aan.

Aan de kant van Enkhuizen is de dijk versterkt met 10 miljoen kuub zand; evenveel als er normaal gesproken in een jaar langs de hele Nederlandse kust wordt toegevoegd. Dit natuurlijke bouwmateriaal is in enkele maanden tijd opgespoten uit het naastgelegen Markermeer. Vervolgens is het in de vorm van enorme zandpakketten tegen de dijk gelegd.

Breuksteen

Nergens ter wereld zijn brede zandoevers eerder toegepast in een zoetwatergebied zonder eb en vloed. Rijkswaterstaat onderzoekt de komende jaren in samenwerking met de TU Delft hoe de oevers zich ontwikkelen, zodat de opgedane kennis nationaal en internationaal breder kan worden toegepast.

Aan de kant van Lelystad is de Houtribdijk versterkt met 1,2 miljoen ton breuksteen en 100.000 ton gietasfalt. De dijk is hier nu zo sterk dat golven bij een superstorm zonder probleem over de dijk kunnen slaan, zegt Rijkswaterstaat. Ook is bij Lelystad voor de provincie Flevoland een nieuw watersportstrand aangelegd: Bataviastrand.

Natuurgebied

Naast de dijk verrees een nieuw natuurgebied, Trintelzand, van meer dan 500 hectare. Dit natuurgebied is gemaakt van overtollig slib wat vrij is gekomen bij de zandwinning voor de zandige oevers. Het creëren van het natuurgebied is goedkoper dan het afvoeren van het slib.

Dit Trintelzand is onderdeel van Nationaal Park Nieuw Land en bestaat uit lange, gekromde dammen met daartussen zandplaten, ondieptes en moerasgebieden. Onder water ontstaat hier een heel nieuw leef- en paaigebied voor vissen en andere waterdieren. Boven water is Trintelzand een nieuwe, voedselrijke foerageerplek voor vogels in het IJsselmeergebied: zo is de flamingo al gespot op de snackbar voor de Marker Wadden.

Hoogwater

Rijkswaterstaat versterkt de Houtribdijk als onderdeel van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma. De versterking van de Houtribdijk is uitgevoerd door een aanneemcombinatie van Boskalis en Van Oord. In het Hoogwaterbeschermingsprogramma werken de waterschappen en Rijkswaterstaat samen aan de grootste dijkversterkingsoperatie ooit sinds de Deltawerken. Minimaal 1100 kilometer dijk en 500 sluizen en gemalen worden de komende 30 jaar versterkt.