Debat over politiegeweld moet gestoeld zijn op feiten
Soms is een wet de Tweede Kamer allang geruisloos gepasseerd als sommige burgers alsnog in hoge mate gealarmeerd raken over de inhoud ervan. Zo merken ze dezer dagen ook bij GroenLinks. Neem de Wet geweldsaanwending opsporingsambtenaar. Deze beoogt het OM in staat te stellen maatwerk te leveren bij het vervolgen van agenten die tijdens hun werk geweld moesten toepassen, soms met dodelijke afloop als gevolg.
Momenteel kunnen zulke agenten alleen maar worden vervolgd voor zware misdrijven zoals doodslag of moord. Vriend en vijand vond en vindt dat te beperkt en daarom voegt de wet een extra artikel toe aan ons strafrecht; straks kunnen ze ook wegens het schenden van hun geweldsinstructie worden aangeklaagd.
Terecht, zo vond de Tweede Kamer eind oktober bijna unaniem, want zo wordt meer recht gedaan aan de complexiteit van het politievak.
Maar nadat tijdens de recente antiracismedemonstraties door sommige betogers een karikatuur van de wet werd gemaakt, blijken de voorstemmers, GroenLinks voorop, zich danig rekenschap te moeten geven van hun stemgedrag. En moeten zij verzekeren dat de wet niet beoogt agenten te laten wegkomen met een belachelijk lichte straf. GroenLinks deed dat door op de website van de partij een even heldere als evenwichtige uitleg te plaatsen, maar of iedere demonstrant zich daardoor wil laten overtuigen, is de vraag.
Een van de betogers op de Dam bracht vorige week naar voren dat de politie sinds 2016 al 41 arrestanten heeft vermoord. Ook dat strookt niet met de feiten. Het getal van 41 slaat namelijk op het aantal arrestanten dat om zeer uitlopende redenen overleed, bijvoorbeeld na overmatig drugsgebruik, na door de politie in verzekering te zijn gesteld. Totaal iets anders dus.
Vooropgesteld, dit schrille alarmsignaal dient serieus te worden genomen, zodat het op de juiste manier kan worden verstaan. Prangende vraag daarbij is wel hoe politieke partijen en de politie op een verstandige en integere manier kunnen inspelen op de angst om in Nederland aan racistisch politiegeweld te worden blootgesteld.
Eerst maar eens rustig wijzen op het functioneren van de volksvertegenwoordiging kan hopelijk helpen bij het terugbrengen van de rust. Zo is het politieke debat over die nieuwe politiewet nog volop in beweging. De Eerste Kamer heeft voorafgaand aan het plenaire slotdebat en de stemmingen nog een extra schriftelijke vragenronde ingelast. En weten de betogers dat het functioneren van de politie in Nederland al geregeld onder het vergrootglas wordt gelegd? Zie de commissie-Berndsen, recent ingesteld na een interne klacht over etnisch profileren binnen het korps.
Eén ding staat echter buiten kijf: polariseren biedt zelden perspectief. Als het verdraaien van feiten de norm is of het verdacht maken van evenwichtige wetten, wordt het aankaarten van politieoptreden dat niet door de beugel kan nog een hele klus.