Grapperhaus ongewild hoofdrolspeler in coronadebat
„Hadden we dinsdag maar meteen een debat ingepland over de Damdemonstratie tegen racisme en het optreden van burgemeester Halsema.” Die verzuchting viel donderdagmiddag hoorbaar op te tekenen uit de mond van diverse Tweede Kamerleden tijdens een pauze in het reguliere coronadebat.
Dinsdag tijdens het vragenuurtje werd immers al duidelijk dat dit muisje ook in de Tweede Kamer nog een staartje zou krijgen. Bijvoorbeeld voor minister Grapperhaus. Hij verklaarde maandagavond dat de demonstratie echt buiten de perken ging en pijnlijk was voor alle mensen die zich aan de coronamaatregelen hadden gehouden. Dinsdag bevestigde hij echter dat Halsema en hij maandagavond contact over de kwestie hadden gehad.
Wilders drong daarop aan op openbaarmaking van de telefoongesprekken en de WhatsApp-berichten. Toen het ministerie die donderdagmiddag naar buiten bracht, was het coronadebat net begonnen, maar er was vanaf dat moment geen houden meer aan.
Kamerleden werkten nog wel trouw hun zorgvuldig opgestelde vragenlijsten door. Bijvoorbeeld over de opstartproblemen die de GGD ondervindt bij de coronatesten waar sinds 1 juni iedereen met klachten voor in aanmerking komt. Het kan daardoor meer dan 48 uur duren, voordat iemand de uitslag krijgt. Dat moet korter, beaamde De Jonge, al voegde hij daar nog wel wat aan toe. Nogal wat burgers die bellen voor een afspraak laten weten niet meteen op diezelfde dag tijd te hebben. Sommigen geven aan dat ze eerst hun werk nog moeten afmaken. Wie klachten heeft, dient echter thuis te blijven en zou dus volop gelegenheid moeten hebben om ook onder kantooruren naar de teststraat te gaan, aldus de minister.
Vragen waren er ook over het versoepelen van de bezoekregeling in verpleeghuizen. Met ingang van 15 juni moet elke verpleeghuisbewoner weer door één vaste bezoeker kunnen worden bezocht, op voorwaarde dat er dan geen besmette bewoners meer zijn en de locatie tenminste 14 dagen besmettingsvrij is. Meerdere bezoekers toestaan is mogelijk, als een bestuurder van een instelling dat op basis van de lokale situatie haalbaar en verantwoord acht.
Maar toen de conversatie Halsema-Grapperhaus op straat lag, verdween corona naar de achtergrond. Grapperhaus kon zijn agenda omgooien. Wilders die de procedurele spelregels rond Kamervergaderingen tot in de puntjes kent, dwong af dat de minister per direct naar de vergaderzaal moest komen om toe te lichten wat Halsema en hij maandagavond wisselden, na het uit de hand lopen van de demonstratie op de Dam.
Kort gezegd liet Halsema Grapperhaus maandagmiddag rond vijf uur ’s middags weten dat de belangstelling voor de demonstratie zo groot begon te worden dat de 1,5 meter afstandsregel niet meer kon worden gehandhaafd. Tegelijk zag de Amsterdamse driehoek ervan af de betoging met harde hand te beëindigen. „Geheel met je eens”, reageerde Grapperhaus daarop, maar toen Halsema hem een paar uur later meldde naar buiten te willen brengen dat de driehoek na ruggenspraak met Grapperhaus tot dat besluit was gekomen, protesteerde hij daartegen. Hij had Halsema’s telefoontje slechts als een zakelijke mededeling opgevat.
Dat hij het uit de hand lopen van de betoging later in harde bewoordingen afkeurde, was weer tegen het zere been van Halsema. Ze vond dat Grapperhaus haar in de kou had gezet. Over die ontboezeming haalde Grapperhaus donderdag de schouders op. „Als de communicatie een enkele keer eens wat hoekiger verloopt, lig ik daar niet wakker van.”
Het op het matje roepen van Grapperhaus haalde uiteindelijk weinig uit. De bewindsman weigerde namelijk halstarrig een waardeoordeel over haar handelwijze uit te spreken. Hij hield staande dat het niet aan hem was om het optreden van de Amsterdamse driehoek te beoordelen maar aan de Amsterdamse raad, terwijl hij tegelijkertijd als minister het verloop van de demonstratie wel in harde bewoordingen kon afkeuren.
Richting FVD-Kamerlid Hiddema wilde hij nog wel kwijt dat hij achter Halsema’s eerste telefoontje geen kwade bedoelingen vermoedde. Dat ze een valstrik had gespannen met haar poging Grapperhaus voor een voldongen feit te stellen om daarna met een antiracismebutton op tussen de demonstranten te gaan staan, wilde er bij hem niet in.
SGP-Kamerlid Van der Staaij kreeg de verzekering dat Grapperhaus na het debat in de Amsterdamse raad bereid is uit de doeken te doen welke consequenties hij aan het uit de hand lopen van de demonstratie verbindt.
In reactie op vragen van ChristenUnie en SGP zei premier Rutte dat minister Grapperhaus volgende week weer met de kerken hoopt te spreken over de coronamaatregelen. Volgens Rutte zou dan ook de vraag aan de orde komen hoe kerken hun diensten weer op een verstandige manier kunnen opschalen, maar volgens CU-Kamerlid Dik-Faber was dat nog niet zo met de kerken gecommuniceerd. Rutte beloofde daarop navraag te zullen doen.
Op verzoek van SGP-Kamerlid Van der Staaij zei hij ook bereid te zijn te vragen of Grapperhaus de problematiek van de hele grote kerken voor het overleg wil agenderen. Zij kunnen heel slecht uit de voeten met generieke maatregelen over maximaal dertig of maximaal honderd kerkgangers en hebben dringend behoefte aan maatwerk, zei Van der Staaij.