Halsema informeerde Grapperhaus om 17.02 uur over de situatie op de Dam, waar veel meer mensen naar het protest tegen racistisch politiegeweld in de Verenigde Staten waren gekomen dan verwacht. In de berichten die later op de avond volgden, sprak de burgemeester haar onvrede uit over de reactie van de minister die de demonstratie „echt buiten de perken” noemde.

Ook wees hij erop dat het aan Halsema was om samen met politie en de betoging te beletten of op te breken. „Het demonstratierecht is een grondrecht, maar er moet te allen tijde wel 1,5 meter afstand gehouden worden”, zei hij.

Daarop reageerde de burgemeester: „Je had ook gewoon de ingewikkeldheid van de situatie kunnen uitleggen ipv mij in de kou te zetten.” Later zei ze: „In stormen moeten we soms pal staan. En ik begrijp goed dat rechts Nederland een gouden kans ziet. Maar soms moet je ook voor je lokale bestuurders gaan staan. Zo’n demonstratie vindt nu eenmaal niet plaats in Wijk bij Duurstede.”

Halsema wilde eerder op de avond naar buiten brengen dat niet ingrijpen in de demonstratie een beslissing was geweest van de driehoek na ruggespraak met Grapperhaus, aangezien ze hem had geïnformeerd over de drukte op de Dam en dat er niet voldoende afstand werd gehouden. Daarop reageerde hij: „Er is geen ruggespraak geweest over de besluitvorming rondom deze demo, dat is ook geheel jullie afweging als driehoek. Maar zoals ik eerder zei, dat jullie nu besloten hebben om niet in deze demo te gaan handhaven op 1,5 meter begrijp ik gezien mogelijke escalatie. Ik blijf wel zorg hebben over mogelijke onrust of plundering.”

Op de demonstratie op de Dam kwamen zeker 5000 mensen af, veel meer dan de schatting van 250 tot 300 die vooraf was gedaan. Het was daardoor onmogelijk om 1,5 meter afstand te houden, wat momenteel de regel is om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Halsema kreeg veel kritiek over het besluit niet in te grijpen. Hiertoe werd besloten uit vrees was dat dit zou leiden tot escalatie, geweld, paniek en verdrukking. De burgemeester moet zich volgende week verantwoorden in een spoeddebat met de gemeenteraad.

Het gesprek

FH: burgemeester van Amsterdam Femke Halsema, MJV: minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus

FH (17:02): Ha Ferd, de demonstratie op de dam trekt veel meer mensen dan door de organisatie geraamd. Er staan er nu al bijna 1000 en (lang) niet iedereen houdt 1,5 meter afstand. Wij voeren wel crowd controlemaatregelen uit bij de toegang tot de dam maar gaan de demonstratie niet op die grond ontbinden. Daarvoor zijn de emoties te groot en wij willen dat het vriendelijk verloopt en politie niet (behalve als het uit de hand loopt) tegenover demonstranten komt te staan. Mensen zijn ook zelf verantwoordelijk. Dat je het weet. Femke

17:03: uitgaand telefoongesprek (van MJV naar burgemeester van Amsterdam): onbeantwoord

MJV (17:03): Ha Femke

Geheel met je eens. Na afloop maar evalueren mbt dit soort organisatoren. Groet, Ferd

17:03: inkomend telefoongesprek (van FH naar MJV): 2 minuten en 53 seconden contact. Voor een samenvatting van MJV van dit gesprek wordt verwezen naar zijn appbericht van 22:07 uur.

19:08 inkomend telefoongesprek (van FH naar MJV): Gemist

FH (19:09): Telegraaf gaat helemaal los. Ik wil naar buiten brengen dat dit een driehoeksbeslissing is geweest met ruggespraak met jou. Femke

MJV (19:21): Er is geen ruggespraak geweest over de besluitvorming rondom deze demo, dat is ook geheel jullie afweging als driehoek. Maar zoals ik eerder zei, dat jullie nu besloten hebben om niet in deze demo te gaan handhaven op 1,5 meter begrijp ik gezien mogelijke escalatie. Ik blijf wel zorg hebben over mogelijke onrust of plundering.

FH (19:22): Het gaat uitstekend. Men gaat uit elkaar en er is weinig noemenswaardigs gebeurd. Er is alleen ruggespraak geweest over het niet kunnen handhaven van de 1,5.

MJV (19:22): Mooi! Komt goed. MJenV (19:23): De T is nu eenmaal de T.

MJV (19:26): Die 1,5 meter niet handhaven is ooo jullie beslissing, maar zoals ik al zei: die begrijp ik wel.

FH (21:40): Wat is dit nou?

MJV (22:07): Femke

Ik ben verbaasd over hoe zich dit ontvouwt aan jouw kant. Om 17.02 vandaag kreeg ik een appje van jou waarin je aangaf dat er veel meer mensen dan was geraamd door de organisatie op de demonstratie afkwamen. Het waren er toen al duizend zei je. Lang niet iedereen hield zich aan de 1,5 meter. Je gaf aan niet te willen ontbinden: „Daarvoor zijn de emoties te groot” - en gaf aan te willen voorkómen dat demonstranten tegenover politie zouden komen te staan. Ik heb in een antwoordappje en in een kort telefoongesprek gezegd dat te begrijpen en dat er wel later geëvalueerd moest worden. Ik heb wel -telefonisch- mijn zorg benadrukt over mogelijke onrusten nav je bericht. Je gaf toen aan dat er busjes buiten zicht klaar stonden. Twee uur later om 19.09 appte je mij dat een vd kranten los ging en dat je naar buiten wilde brengen dat dit een driehoeksbeslissing was geweest „in ruggespraak” met mij. Ik heb direct gereageerd dat dat niet zo was.

Ik zie nu achteraf dat jij op AT5 hebt verklaard dat mbt het de demonstratie niet ontbonden mocht worden vanwege het belang van het onderwerp. Daarover verschillen wij dus wezenlijk van mening. Maar die achtergrond van de beslissing is helemaal niet door jou bij mij gemeld.

Groet Ferd

Foto met screenshot van correspondentie 17:02 en 17:03.

FH (23:43): Deze wilde je vastleggen voor de wob. Je had ook gewoon de ingewikkeldheid van de situatie kunnen uitleggen ipv mij in de kou te zetten.

FH (23:45): En ik heb niet het belang van het onderwerp verdedigd maar van demonstratievrijheid. Soms even navragen voor je op media reageert.

MJV (23:46): Zie de weergave met citaten van jou op AT5. We spreken morgen verder. Dinsdag 2 juni 2020

FH (00:02): Ook volgtijdelijk klopt dit niet. Dit was lang nadat je mij aan de lijn had gehad. In stormen moeten we soms pal staan. En ik begrijp goed dat rechts nederland een gouden kans ziet. Maar soms moet je ook voor je lokale bestuurders gaan staan. Zo’n demonstratie vindt nu eenmaal niet plaats in wijk bij duurstede. Ik had graag gezien dat je me niet in de jou had gezet.

00:26: inkomend telefoongesprek (van FH naar MJV): Gemist

MJV (08:41): Ik ben nu in conf calls. Ik bel rond 10.00.

FH: Ik probeerde je te bereiken. Ik heb de hele dag pers. En het lijkt me logisch dat jij nu duidelijk maakt dat je steun uitsprak aan de lijn van optreden en ik die steun ook nadrukkelijk heb gezocht.

Femke

10:26: uitgaand telefoongesprek (van MJV naar FH): onbeantwoord

11:00 uur: Videogesprek tussen MJV, MVWS, MBZK en burgemeester van Amsterdam