De bewindsman schetste diverse pijlers van de aanpak die hem voor ogen stond. De belangrijkste was dat iedereen met (milde) verkoudheidsklachten zich bij de GGD moest kunnen laten testen op de aanwezigheid van de Covid-19-infectie, zonder tussenkomst van een arts. Zo kon het risico op een nieuwe besmettingsgolf tijdig worden getraceerd en ingedamd.

Om geen al te hoge verwachtingen te wekken, omschreef hij de gewenste ingangsdatum bewust wat ruim met de woorden „in juni”, maar dat De Jonges inzet was gericht op 1 juni was geen geheim. In die opzet is hij naar het zich laat aanzien geslaagd.

Nog maar een maand geleden vroeg de Tweede Kamer oud-DSM-topman Sijbesma, door De Jonge in de arm genomen vanwege de testproblematiek, uit de doeken te doen waarom de testcapaciteit sinds het uitbreken van de crisis zo traag werd opgeschaald. Sijbesma reageerde op een manier die paste bij een man van zijn statuur: beheerst en diplomatiek. Maar wat hij omfloerst onder woorden bracht, zetten verslaggevers van het onderzoeksplatform Investico een week later alsnog klip en klaar op papier: bij het uitbreken van de crisis was de uitgangssituatie ronduit desastreus.

Mede doordat de marktwerking in 2013 ook zijn intrede had gedaan in de wereld van de medische laboratoriumdiagnostiek was het ministerie het zicht op de sector grotendeels kwijtgeraakt. Een landelijk overzicht van de testcapaciteit ontbrak en toen ambtenaren dat hadden samengesteld bleek uitgerekend in de regio’s waar het virus het hardst had toegeslagen het aantal laboratoria nogal dungezaaid.

Rutte wist kortom met welke klus hij De Jonge opzadelde toen hij de opdracht om enkele tientallen commerciële, met elkaar concurrerende spelers zo gauw mogelijk aan te sluiten op de testinfrastructuur van de GGD, behendig naar hem doorspeelde. Namelijk met een bijna onmogelijke.

Terwijl sommigen van zijn partijgenoten bijna rollebollend over straat gingen –eerst over de coalitiedeelname in Brabant met Forum, later over het wel of niet opnemen van 500 asielkinderen uit Lesbos– is het De Jonge, met hulp van Sijbesma toch gelukt. Petje af.

Het is een beladen vraag of de pandemie mogelijk een ander beloop had gehad als de testcapaciteit van meet af aan op orde zou zijn geweest. Voor nu is het echter zaak dat werkgevers, werknemers en alle overige burgers zo verstandig mogelijk met het gecreëerde testaanbod omgaan. Dat betekent in elk geval: bij verkoudheidsklachten niet stoer naar het werk blijven gaan alsof er niets aan de hand is, maar uit voorzorg de GGD benaderen. Dat moet op te brengen zijn.