De verklaring vormde de weerslag van een gesprek tussen de Braziliaanse president Luiz Inacio Lula da Silva, de Japanse premier Junichiro Koizumi, de Indiase premier Mammohan Singh en de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Joschka Fischer.

Zij lieten weten dat ook Afrika recht heeft op een vaste vertegenwoordiging in de raad. Het kwartet kwam met de verklaring tijdens de Algemene Vergadering van de volkerenorganisatie in het hoofdkwartier in New York. Afrika kon zich niet bij de verklaring aansluiten, omdat het continent nog niet heeft besloten welk land het werelddeel moet gaan vertegenwoordigen.

Het pleidooi van Duitsland en de andere landen maakt deel uit van hun wens om de Verenigde Naties en de Veiligheidsraad te hervormen. Volgens het kwartet moet de raad „de realiteiten” van de statengemeenschap in de 21e eeuw weerspiegelen. De vier willen ook meer roulerende leden in de raad.

Zij vinden de huidige situatie, die voortvloeit uit de situatie in de wereld op het einde van de Tweede Wereldoorlog, volstrekt achterhaald. Japan en Duitsland staan in het VN-handvest nog steeds als vijanden geregistreerd. Berlijn en Tokio wijzen erop dat zij inmiddels tot de grootste geldverstrekkers van de VN behoren.

Vijf landen zitten sinds 1945 permanent in de Veiligheidsraad. Het gaat om de Verenigde Staten, Rusland (als opvolger van de Sovjet-Unie), Frankrijk, Groot-Brittannië en China. De tien andere zetels worden bij toerbeurt door de overige lidstaten van de internationale organisatie bezet, waarbij elk jaar de helft wordt vervangen.

Bij besluiten over „substantiële” kwesties is een meerderheid van negen landen vereist, inclusief de stemmen van alle vijf de permanente leden. Door deze regel van unanimiteit kan elk van de vijf grootmachten een besluit tegenhouden. De bepaling wordt dan ook vaak omschreven als vetorecht.