Hij is begripvol als het gaat om het sluiten van de moskeeën vanwege het coronavirus. De volksgezondheid staat voorop, zegt Muhsin Köktas, voorzitter van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO).

Dat neemt echter niet weg dat hij zich verdrietig voelt. „De ramadan is niet alleen een vastenmaand, maar ook een periode waarin je elkaar opzoekt. Dat is nu niet mogelijk.” Ook het gezamenlijk bidden in de moskee mist hij enorm. „Emotioneel krijg je niet hetzelfde gevoel als je alleen bidt.”

In het gebedshuis dat de voorzitter van CMO normaal gesproken bezoekt, de Ulu Moskee in Utrecht, gaan de dagelijkse gebeden wel gewoon door. Maar dan zonder publiek. „De imam reciteert in aanwezigheid van een enkele medewerker de Koran. Dat wordt dan uitgezonden.”

Imam Azzedine Karrat van de moskee Leidsche Rijn ziet dat steeds meer moskeeën het gebed live uitzenden. Zelf doet hij het liever niet. Volgens hem is het theologisch nog de vraag of een live-uitzending dezelfde waarde heeft als het gebed in de moskee. Wel probeert hij door middel van filmpjes in contact te blijven met zijn achterban.

De imam stimuleert het om juist thuis in gezinsverband het gebed te verrichten. Dit is hét moment om samen met je gezin te werken aan je geloof en om de onderlinge band te versterken, zegt hij. „Een schermpje aanzetten en de imam volgen heeft toch minder effect dan wanneer je het gezamenlijk doet.”

Karrat verwacht niet dat de moskeeën weer open zijn voor het einde van de ramadan. „Als ik naar deskundigen luister, lijkt het iets van de lange adem te zijn. Persoonlijk wil ik ook niet het risico nemen de moskee te openen terwijl het virus mogelijk nog verspreid kan worden.”

Als de islamitische gebedshuizen toch open mogen, stelt dat de imam voor een aantal praktische uitdagingen. Zo wordt de moskee vooral door ouderen bezocht, zegt hij. „Ook bidden wij op tapijten, welke gevolgen kan dat hebben? Moet iedereen zijn eigen kleed meenemen?”

Daarnaast lopen de bezoekersaantallen tijdens de ramadan in de honderden, aldus Karrat. „Hoe ga je dat organiseren? Zolang die vragen niet beantwoord zijn, ben ik erg voorzichtig.”