Massale belangstelling voor herdenking Market Garden
De herdenking van de geallieerde operatie Market Garden, nu zestig jaar geleden, trekt onverminderd grote belangstelling. Zowel zaterdag als zondag vonden op historische plekken druk bezochte bijeenkomsten plaats.
In aanwezigheid van koningin Beatrix en de Britse kroonprins Charles kwamen zondag op de oorlogsbegraafplaats in Oosterbeek 15.000 mensen samen.
De afgelopen week werden al vele grote en kleine herdenkingen gehouden. De aandacht werd keurig verdeeld over de deelnemende landen aan de slag om de bruggen over de rivieren in Oost-Nederland. De veteranen, veelal tachtigers inmiddels, blijven onder de indruk van alle dankbaarheid.
Boven de Ginkelse Heide waagden zich zaterdag elf van hen nog eens aan de parachutesprong die zij in 1944 maakten. Drie deden dat solo, acht samen met een instructeur. Op de grond sloegen naar schatting 50.000 tot 60.000 mensen het huzarenstukje gade. Het waren er meer dan ooit, aldus de organisatie. Meer ook dan wegen en parkeerplaatsen konden herbergen. Flinke files waren het gevolg.
Voor de zestigste achtereenvolgende keer werd zaterdag in Eindhoven de bevrijdingsvlam ontstoken. De traditie wil dat het vuur wordt opgehaald in het eerste stadje dat in juni 1944 in Normandië in geallieerde handen viel: Bayeux. Ongeveer 1200 Engelse en Amerikaanse veteranen sloegen de plechtigheid gade vanaf een tribune in het Eindhovense centrum. De vlam ’overwintert’ in het nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum in Overloon. Op 5 mei volgend jaar gaat het vuur richting Ede en Wageningen, wanneer zestig jaar bevrijding wordt gevierd.
Een Britse predikant haalde zondag in Oosterbeek de woorden aan van de Nederlandse schrijver Johan Fabricius, die kort na de verloren slag om Arnhem tegen de BBC zou hebben gezegd dat de omgekomen soldaten niet eenzaam in koude grond zouden rusten. Zij zouden daarentegen in warme en dankbare herinnering levend blijven. Die uitspraak was de teneur van alle herdenkingen.
In Nijmegen werd daar de verzoening nadrukkelijk aan toegevoegd. In tegenstelling tot de bijeenkomst in Oosterbeek, waren in de stad aan de Waal ook voormalige Duitse strijders uitgenodigd. Zij zaten samen met circa vijfhonderd Amerikanen, Canadezen, Engelsen en Polen in de St.Stevenskerk, waar ze in hun eigen taal welkom werden geheten.
Liefst 150.000 mensen kwamen zondagmiddag naar Nijmegen, waar door parades van honderden hoogbejaarde veteranen, oude voertuigen en kransleggingen de slag om de stad en met name de Waalbrug werd herdacht. Evenals in 1944 lieten sommige veteranen meisjes op hun voertuig klimmen. Ook bij de hedenkingen bij de Waalbrug waren Duitsers vertegenwoordigd.
Het Duitse verzet in Nijmegen was groot in september 1944. Om het noordelijke bruggenhoofd bij Lent in handen te krijgen, staken op 20 september 560 parachutisten van de beroemde 82e Airborne Divisie in 26 canvas bootjes de Waal over. Ondanks het verlies van tientallen manschappen veroverden de Amerikanen de noordzijde van de brug, een belangrijke strategische overwinning.
Een aantal veteranen doet de oversteek maandag in het bijzijn van familie nog eens over. Vanuit de Ooijpolder varen ze in amfibievoertuigen langs de Waalkade in Nijmegen richting de elektriciteitscentrale bij het Maas-Waalkanaal, de plek waar hun oversteek destijds begon. De betrokken compagnie 504 kreeg van burgemeester Ter Horst van Nijmegen zondag de zilveren Waalbrugspeld. Dat is een onderscheiding voor mensen die uitzonderlijks voor Nijmegen hebben gedaan.