De Europese Commissie eist dat Turkije de geplande hervormingen van zijn strafwetten onverwijld voortzet. „Een belangrijk puzzelstuk" noemde een commissie–woordvoerder vrijdag de vernieuwing van het wetboek van strafrecht van Turkije. Vrijdag werd bekend dat het Turkse parlement de veranderingen uitstelt. „We hebben met bezorgdheid van dat uitstel kennisgenomen", aldus de zegsman.

De Turkse premier Erdogan reageerde woedend op die uitspraken. „Wij zijn Turken en we nemen onze eigen beslissingen. Niemand moet de EU gebruiken om druk uit te oefenen op Turkije", zei hij tegen partijleden. Hij vindt dat de EU zich „niet moet mengen in binnenlandse aangelegenheden".

Minister Bot van Buitenlandse Zaken probeerde in zijn rol als voorzitter van de Europese Unie de gemoederen te sussen en toonde begrip voor Erdogan. „Turkije is nog geen lid van de EU en ze gaan geheel over hun eigen wetten. Maar ik weet dat Erdogan dolgraag het poortje naar de EU wil openhouden. Ik kan me voorstellen dat teveel bemoeienis van buiten het voor hem moeilijk maakt om het debat in zijn eigen land en partij op te lossen."

Naar het oordeel van Erdogan voldoet Turkije nu reeds aan de eisen die Brussel stelt. Op de effectenbeurs in Istanbul daalde de centrale index met bijna 4 procent na de felle uitspraken van Erdogan.

De modernisering van de Turkse strafwetten omvatten een scala wijzigingen, variërend van het strenger bestraffen van marteling tot het verbod op mensenhandel. Het wetsvoorstel met 345 artikelen moet de Turkse wetten beter laten aansluiten op de Europese. Het is de laatste grote stap die het land moet zetten om met de EU te mogen onderhandelen.

De Commissie komt op 6 oktober met een langverwacht rapport over Turkije. Dat rapport is doorslaggevend voor de vraag of Turkije lid mag worden van de Europese Unie. De Europese regeringsleiders beslissen in december of de onderhandelingen over toetreding kunnen beginnen.

Deze week ontstond er ophef omdat ook in het nieuwe wetboek overspel strafbaar wordt gesteld. Dat vindt de EU onaanvaardbaar. Even leek het erop dat het overspel toch zou worden geschrapt als strafbaar feit, maar nu is de situatie onduidelijk. „Dit heeft als risico dat het Turkse vooruitzicht op de EU bemoeilijkt wordt", aldus de woordvoerder in Brussel.

Eurocommissaris Verheugen (Uitbreiding) liet zich in Leuven in iets voorzichtiger bewoordingen uit. „Ik kan alleen maar zeggen dat het veel beter zou zijn als de nieuwe strafwet aangenomen zou worden, omdat dat de hoeksteen is in de vraag of Turkije voldoet aan de eis dat het een rechtsstaat moet zijn."