Vrijdag werd bekend dat justitie de moord op de 10–jarige Nienke Kleiss uit Schiedam opnieuw gaat onderzoeken. Nieuwe informatie wijst namelijk in de richting van een andere verdachte dan de man die het gerechtshof in Den Haag in 2002 tot achttien jaar cel en tbs veroordeelde. De Hoge Raad bepaalde vorige week nog dat het onderzoek naar deze moord niet zal worden heropend.

De nieuwe verdachte is een 25–jarige Rotterdammer die recent werd aangehouden voor een andere zaak. Hij kwam met een verklaring over de moord op het Schiedamse meisje. De man heeft zijn verklaring volgens een woordvoerder van justitie in Rotterdam overigens ook weer ingetrokken. Hij zit wel vast en is verdachte.

De twee voor de Puttense moordzaak veroordeelde mannen, Herman Du Bois en Wilco Viets, werden in 1995 door het gerechtshof in Arnhem veroordeeld tot elk tien jaar gevangenisstraf. Zij kregen die straf omdat ze de 23–jarige Christel Ambrosius zouden hebben verkracht en vermoord. De veroordelingen berustten onder meer op naar later bleek valse bekentenissen.

Het duo zat de straf uit en ging een lange juridische strijd aan om de zaak herzien te krijgen. De Hoge Raad gaf die opdracht in 2001 uiteindelijk aan het hof in Leeuwarden. Dit rechtscollege sprak de twee mannen vervolgens vrij.

In de zogenoemde Deventer–moordzaak constateerde de Hoge Raad, het hoogste rechtscollege van Nederland, ook een dwaling. Uiteindelijk mocht dit voor de veroordeelde in deze zaak niet baten. Ondanks een nieuwe strafzaak bij het gerechtshof in Den Bosch werd deze man, de 49–jarige fiscaal–jurist Ernst Louwes, toch opnieuw veroordeeld tot twaalf jaar cel voor de moord op de 60–jarige weduwe Jacqueline Wittenberg.

Wittenberg werd op 23 september 1999 in haar woning in Deventer met vijf messteken van het leven beroofd. In november van dat jaar arresteerde de politie Louwes als verdachte. Een elders in Deventer gevonden mes kon via een geursorteerproef aan hem worden gekoppeld. Daarnaast was er een verdacht telefoongesprekje dat hij op de avond van de moord met de weduwe had gevoerd.

Louwes vocht uiteindelijk bij de Hoge Raad in de zomer van 2003 zijn veroordeling met succes aan. De hoogste rechters honoreerden zijn herzieningsverzoek. Er waren nieuwe vragen gerezen over zowel het mes als over het verdachte telefoongesprek. De Hoge Raad gaf het hof in Den Bosch opdracht de zaak opnieuw te doen.

Zowel het Openbaar Ministerie (OM) als het hof zetten vervolgens een reeks nieuwe onderzoeken in. Opmerkelijk was dat aanklager J. Brughuis al in een vroeg stadium aangaf dat het veelbesproken mes niet langer als het moordwapen kon worden beschouwd. Het Nederlands forensisch instituut onderzocht de blouse van Wittenberg en dit leverde zoveel sporen op dat Louwes alsnog als dader werd aangewezen.

De Zaanse paskamermoord geldt in kringen van juristen eveneens als een beruchte rechterlijke dwaling. In 1986 veroordeelde de rechtbank in Haarlem de Zaanse fietsenhandelaar Rob van Zaane tot twaalf jaar gevangenisstraf, vier jaar meer dan geëist, voor het op gruwelijke wijze om het leven brengen van kledingverkoopster Sandra van Raalten (21). In de paskamer van de boetiek waarin zij werkte, werd haar op de ochtend van 30 november 1984 de hals doorgesneden. De ontkennende Van Zaane werd in 1988 door het Amsterdamse gerechtshof vrijgesproken, nadat onder meer vast kwam te staan dat de geurproef met een politiehond onbetrouwbaar was geweest.

Politie en justitie reageerden teleurgesteld op de vrijspraak en bleven Van Zaane aanwijzen als de dader. Drie jaar geleden pakte een zogeheten cold–caseteam het onderzoek in de zaak opnieuw op, daartoe aangespoord door de moeder van het slachtoffer. Vernieuwde DNA–technieken brachten een dader aan het licht: de aan heroïne verslaafde Kemal E. (Erol). Hij bleek in 1992 reeds te zijn overleden. Het nieuwe onderzoek heeft Van Zaane definitief van alle blaam gezuiverd.