Ook zorgwerker in verpleeghuis verdient nu rugdekking
In het laatste debat dat de Tweede Kamer voerde over de coronacrisis viel vijf keer de term gewetensnood. Telkens betrof het zorgwerkers die in instellingen zoals verpleeghuizen zorg bieden aan Covid-19-patiënten en kampen met een tekort aan beschermingsmiddelen. Het roept bij hen de indringende vraag op wat beter is. Het werk staken, of doorgaan met het bieden van zorg die onveilig of misschien wel onverantwoord is te noemen. Dat dilemma is levensgroot.
Voor het debat ging zorgminister De Jonge de vraag of de zorgplicht van zorgwerkers wordt begrensd door de beschikbaarheid van mondmaskers en spatbrillen uit de weg. Daags erna gaf artsenorganisatie KNMG alsnog een antwoord: ja. Dat is een helder statement: worden de gezondheidsrisico’s te groot, dan is zorg weigeren toegestaan.
De stemming over een SP-motie die het kabinet in overweging gaf landelijk in te grijpen en bijvoorbeeld noodplannen op te stellen voor de zorg in verpleeghuizen, resulteerde vorige week in een patstelling. Oppositie en coalitie werden het niet eens. Namens het kabinet formuleerde De Jonge nog een keer wat de inzet zou moeten zijn. Namelijk: de besmette patiënt in isolatie plaatsen, hetzij op een speciale afdeling dan wel op zijn eigen kamer, en de zorgwerker van de benodigde beschermingsmiddelen voorzien. Vanwege de schaarste lukt dat echter niet altijd en overal.
Inmiddels is het verdeelmodel voor beschermingsmiddelen aangepast en de testcapaciteit voor zorgwerkers met klachten uitgebreid. Toch wringt er iets.
Al ruim voordat op de ic’s de situatie kon ontstaan dat artsen door middel van crisistriage zouden moeten besluiten wie nog wel te helpen en wie niet drong de Kamer aan op het opstellen van draaiboeken voor een zorgvuldige patiëntselectie. Vooralsnog is daarmee de pijnlijke situatie voorkomen dat een van hen tuchtrechtelijk of zelfs strafrechtelijk aansprakelijk is gesteld vanwege het uit overmacht niet kunnen verlenen van zorg.
In diverse instellingen moesten verzorgenden en verpleegkundigen noodgedwongen echter meerdere weken zorg verlenen aan besmette patiënten, soms met lichte gezondheidsklachten en soms zonder voldoende beschermingsmiddelen. Moeten zij wél beducht zijn voor tuchtklachten, nu de zorginspectie een aantal verpleeghuizen heeft opgedragen vanwege een piek in het aantal sterfgevallen intern onderzoek te doen?
Voor die mogelijk angst mag de Kamer zeker oog hebben als het debat over het coronavirus donderdag wordt voortgezet. Ja, ook in tijden van crisis houdt de zorginspectie toezicht en ook dan is het zaak om meldingen voor zover de omstandigheden dat toelaten goed uit te zoeken. Maar laat dat niet ten koste gaan van zorgwerkers die omwille van de patiënt hun gezondheid op het spel hebben gezet.
Net als de ic-artsen verdienen zij rugdekking. Én morele steun.
