In de VS willen meerdere staten vanwege de pandemie zwangerschapsafbrekingen tegenhouden, waaronder naast Alabama ook Texas en Ohio. Alabama had al besloten om alle non-urgente medische procedures –en dus ook abortussen– te verbieden tijdens de coronapandemie. De rechter heeft daar nu een stokje voor gestoken, in een rechtszaak die het Amerikaanse Centrum voor Reproductierechten had aangespannen. Het centrum heeft ook nog zaken in vier andere staten lopen. Mogelijk zal de uitspraak in Alabama dus ook gevolgen voor de uitkomst van die procedures hebben.

De diepere vraag die achter deze rechtszaken ligt, is of abortus momenteel als medisch noodzakelijke ingreep moet worden beschouwd. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dringt er wereldwijd al wekenlang op aan abortus als essentiële gezondheidsprocedure te classificeren, zodat zwangerschapsafbrekingen ook tijdens de pandemie gewoon doorgang kunnen vinden.

Over die vraag heeft de Amerikaanse rechter zich nu niet nadrukkelijk uitgelaten. Het hof bepaalde slechts dat het coronavirus in elk geval niet als ‘excuus’ mag worden gebruikt om een abortus niet uit te voeren. Ook al is bij een dergelijke ingreep het gevaar van besmetting zeer reëel.

Amerikaanse prolife organisaties hadden gehoopt dat de rechter een fundamentelere uitspraak over het recht op abortus zou doen. Die zou dan als steun in de rug kunnen dienen voor een procedure bij het Federale Hooggerechtshof. De langgekoesterde wens is dat het hof, dat momenteel een conservatieve meerderheid kent, de uitspraak uit 1973 terugdraait. Daarin werd destijds het recht op abortus erkend.

Zo’n nieuwe uitspraak zou het sluitstuk vormen van de pogingen van de afgelopen jaren om de regels rond zwangerschapsafbreking in de Verenigde Staten aan te scherpen. Tijdens de ambtsperiode van president Donald Trump is in diverse Amerikaanse staten al strengere abortuswetgeving aangenomen. In Alabama wilde de volksvertegenwoordiging abortus zelfs als een misdrijf betitelen, maar daar haalde de federale rechter een streep door.

Enerzijds gaat het niet aan om juist de periode van deze coronacrisis te gebruiken voor pogingen om een fundamentele uitspraak van de Amerikaanse rechter over het recht op abortus te verkrijgen – hoe belangrijk die vanzelfsprekend op zichzelf ook is.

Anderzijds is het een ronduit bizarre gedachte dat artsen en verplegend personeel zich wereldwijd met gevaar voor eigen leven inspannen om patiënten te redden en een besmettelijke ziekte in te dammen, terwijl prille levens onder het mom van medische noodzaak in de moederschoot worden afgebroken.