Rumoer bij een coffeeshop in Den Bosch. „Pas op, corona, corona!” zo jaagt een 28-jarige man op zondag 15 maart een rij wachtenden de stuipen op het lijf. Hij hoest ze in het gezicht. Een agent stuurt de man weg, maar de amokmaker keert terug. De daaropvolgende arrestatie gaat moeizaam. De 28-jarige man schopt de agent, scheldt hem uit, spuugt naar hem en schreeuwt dat hij besmet is met corona.

Tien dagen later veroordeelt de rechter de coronahoester tot tien weken cel. „Bijzonder kwalijk en stuitend”, noemt de rechter het gedrag van de man „in een tijd waarin Nederland in een crisis verkeert.”

Op meer plaatsen kampen agenten met coronahoesters. Onder meer in Apeldoorn, Den Haag, Soest, Amersfoort en Utrecht kregen dienders te maken met spugende raddraaiers. „You want corona? Here, come and get it” („U wilt corona? Kom hier en krijg het”) wenste een 35-jarige dakloze in Utrecht enkele politiemensen toe. De op diefstal betrapte dakloze spuugde meermalen een flinke fluim richting de agenten.

Minder zakkenrollers

De coronacrisis verandert het werk van de politie. Er zijn minder verkeersongevallen, zakkenrollers zijn minder actief. Wijkagenten zijn druk met het handhaven van coronavoorschriften. Groepen van drie of meer mensen die geen 1,5 meter afstand houden, riskeren een boete – voor volwassenen 390 euro.

De politie gaf tot dusver 1400 bekeuringen voor het schenden van de coronaregels, werd dinsdag bekend. De meeste boetes zijn op straat uitgedeeld en ook sommige horecagelegenheden kregen een prent, zegt landelijk politiezegsman Bobby Markus. „We gaan eerst in gesprek met mensen. Gelukkig passen verreweg de meesten hun gedrag aan, bijvoorbeeld wat betreft het 1,5 meter afstand houden. We geven pas boetes als mensen voorschriften blijven overtreden.” Voor zover bekend zijn geen kerken beboet. Wel namen in meerdere gevallen agenten poolshoogte in of bij een kerk.

Criminelen grijpen de pandemie aan om mensen op te lichten. Zo is een 49-jarige man uit Purmerend aangehouden op verdenking van oplichting bij de verkoop van mondkapjes. Hij incasseerde 850.000 euro, maar liet niets meer van zich horen. Pas op voor zwendelaars met babbeltrucs, waarschuwt de politie. „Een crimineel kan zich voordoen als zorgmedewerker die de boel komt ontsmetten. Maar in werkelijkheid loopt er een dief rond.”

Handschoenen

Dienders proberen zich te wapenen tegen het virus. In politiewagens liggen mondkapjes, handschoenen en antispuugmaskers. Voor reanimaties zijn overalls en een bril beschikbaar. Agenten laten mond-op-mondbeademing nu achterwege.

De politie Oost-Nederland probeert burgers met een onlinespel thuis te houden. Op eerste paasdag staan op Facebookpagina’s van de politie eitjes verstopt. Letters in die eitjes vormen een zin. De prijs is een muzikaal optreden van agent Thijs Roseboom. Een filmpje waarin hij luidkeels in een politieauto zingt, ging viraal.

„Kat-en-muisspel met jongeren”

Voor Jurion Veenstra (49), wijkagent in het gebied Veluwe-West, is het politiewerk door de coronacrisis ingrijpend veranderd. „We controleren bijvoorbeeld op hangplekken in Ermelo en Harderwijk of jongeren zich aan de regel houden om 1,5 meter afstand te houden. Er zijn al boetes uitgedeeld. Sommige jongeren komen toch met te veel mensen samen. Het is een kat-en-muisspel. Met behulp van een agent die bij wijze van spreken verscholen ligt in de struiken en met een motoragent sporen we de jongeren op.

In mijn aandachtsgebied zitten diverse instellingen, zoals Veldwijk van GGZ Centraal en ’s Heeren Loo, voor mensen met een beperking. Woongroepen zitten op slot. Ik stap nu niet zomaar binnen voor een kop koffie. Veel contacten verlopen telefonisch. Mensen met een verstandelijke beperking begrijpen de coronamaatregelen niet altijd.

Een begeleidster uit een instelling werd pas bedreigd door een cliënt. Hij dreigde haar te besmetten met het virus. „Ik ga over je heen hoesten!” De begeleidster kon het incident redelijk relativeren. De cliënt was niet bij zinnen. Hij had geen symptomen van corona. Volgens protocol deed de begeleidster wel aangifte. Toen we vorige week kinderen ergens moesten weghalen na een rechterlijke uitspraak heb ik handschoenen aangetrokken. Je komt met een vervelende boodschap bij zo’n gezin over de vloer. Dan worden mensen emotioneel en denken ze mogelijk niet aan het belang van het bewaren van die 1,5 meter afstand.

Het is ’s avonds heel stil op straat. Normaal gesproken staan er op de A28, de snelweg waar we geregeld over rijden, files tijdens de spits. Nu niet. Er zijn een stuk minder verkeersongevallen. Ik hoor in de wandelgangen dat er sprake is van een lichte toename van huiselijk geweld. Als mensen verplicht thuis moeten zijn, kan dat spanningen oproepen.”