Scherpenzeel heeft van Gedeputeerde Staten een laatste kans gekregen. De gemeente kan alleen zelfstandig blijven als ze verstrekkende maatregelen neemt. Die moeten blijken uit de gemeentelijke kadernota, een financiële uitwerking van de prioriteiten en de kosten voor de komende jaren, die waarschijnlijk in juli wordt vastgesteld. Ondertussen beginnen GS wel een ‘verkenning’ in de regio ter voorbereiding op een herindelingsprocedure.

Het college van Scherpenzeel, waarvoor Gemeentebelangen en de SGP de wethouders leveren, schrijft inmiddels ook vanuit eigen ervaring overtuigd te zijn van “de absolute noodzaak tot versterking van organisatie-, bestuurs- en regionale kracht van de gemeente”. Zelfstandigheid is volgens het college geen doel op zich, maar wel de beste manier om “regie te houden over het eigen voorzieningenniveau en de dienstverlening in Scherpenzeel”.

Het college wijst op “een radicale koerswijziging ten opzichte van het verleden”, namelijk de “nadrukkelijke bereidheid” om te investeren in een sterkere organisatie (inclusief dekkingsvoorstel) en in bestuurskracht. Van Provinciale Staten wordt dan ook “een onbevooroordeelde, frisse blik” gevraagd, “waarbij niet zozeer de focus op het verleden ligt, maar de ingezette koerswijziging op haar merites wordt beoordeeld”. Zodra de kadernota gereed is, zijn de statenleden welkom voor een werkbezoek aan Scherpenzeel.

Een gezamenlijke ‘heidag’ met de gemeenteraad ziet het college als “het startpunt van een traject om de bestuurskracht en bestuurlijke verhoudingen in Scherpenzeel structureel te verbeteren”. En een nieuwe burgemeester kan als voorzitter van zowel college als gemeenteraad “constructief en langjarig aan bestuurskracht bijdragen”.

In een eigen brief reageren de fractievoorzitters van het CDA, Pro Scherpenzeel en de ChristenUnie. “Een heidag is een speldenprikje, dat wellicht op korte termijn de verhoudingen binnen de raad wat zal ‘verzachten’, maar nooit een structurele cultuurverandering, laat staan een kwaliteitsimpuls, teweeg zal brengen. Het idee dat een kroonbenoemde burgemeester de bestuurskracht een enorme impuls zal geven, is wensdenken. Voormalig burgemeester Visser is zelfs stukgelopen in zijn pogingen om iets aan de bestuurskracht en bestuurscultuur in Scherpenzeel te doen, met helaas vervelende gevolgen voor hem persoonlijk.”

Een herindeling met Barneveld is “de enige verdedigbare keuze”, menen de fractievoorzitters. Het college rekent zich volgens hen rijk met opbrengsten uit toekomstige grondexploitaties en dat vinden zij, met de neergaande conjunctuur die door het coronavirus wordt versneld, niet realistisch. Een zelfstandig Scherpenzeel is in hun ogen alleen mogelijk als er wordt bezuinigd op maatschappelijke voorzieningen en de lokale lasten worden verhoogd. “Kort gezegd: onze inwoners gaan meer betalen, krijgen daar minder voor terug én een stabiele toekomst van onze gemeente blijft even onzeker.”