Defensie voert al langer een ’zero–tolerance–beleid’ bij drugsgebruik onder militairen. Wie betrapt wordt op handel in drugs of gebruik van hard drugs, wordt onmiddellijk ontslagen. Softdrugsgebruikers krijgen maximaal één waarschuwing. Bij herhaald gebruik van soft drugs volgt eveneens ontslag.

Dit voorjaar raakte vooral de Koninklijke Marine in opspraak door gevallen van drugsgebruik en drugshandel onder mariniers op de Antillen en op het fregat Van Speijk. Scheidend commandant Prins van het Korps Mariniers pleitte eerder voor preventieve drugscontroles via urinetests. De Amerikaanse marine en mariniers gebruiken al jaren dergelijke controles.

Van der Knaap neemt het drugsgebruik onder militairen „zeer serieus", aldus zijn woordvoerster. „Maar het is een heel lastig onderwerp met ethische en medische aspecten en ook moet je kijken naar de privacywetgeving. Daarom is staatsraad Hoekstra deze week op persoonlijke titel om advies gevraagd."

De vakbonden voor defensiepersoneel zijn faliekant tegen urineonderzoek. AFMP–voorzitter Van den Burg: „Dit is te gek voor woorden, dit wijzen we resoluut af. Het gaat om een heel klein aantal militairen dat drugs gebruikt. Dan iedereen verplicht controleren, is beneden alle peil. Het druist in tegen de privacy van de militair en de integriteit van het lichaam."

De voorzitter van de FNV–bond is zeer tegen drugsgebruik, als een militair operationeel of oproepbaar is. Maar een militair die een paar weken op vakantie is, moet zelf weten of hij een stickie rookt, aldus Van den Burg. Zijn collega’s van de CNV–bond ACOM en van de grootste defensievakbond VBM zijn het daarmee eens.

De ACOM spreekt van een „heksenjacht". „Alsof elke militair pillen slikt en spuiten zet. Het gaat in werkelijkheid om incidenten", zegt voorzitter Kleian. VBM–voorzitter Debie wijst erop dat softdrugs ook na enkele weken nog in de urine of in het bloed zijn aan te tonen. Een militair is net zo vrij in zijn vrije tijd als elke andere Nederlander, zolang het zijn werk maar niet beïnvloedt, aldus Debie.

Het VVD–Kamerlid Van Baalen denkt daar heel anders over en steunt de urine– of bloedonderzoeken. „Militair ben je 24 uur per dag. Je hebt een voorbeeldfunctie en dan gaat lekker op zondagmiddag in de tuin blowen en maandag weer naar het werk er bij mij niet in." Van Baalen wil ook dat militairen die betrapt worden op gebruik van softdrugs, direct ontslagen worden.

D66 vindt de plannen van Van der Knaap „niet zo raar", zolang de vrije tijd maar uitgezonderd blijft. „We doen er niet moeilijk over als iemand een XTC–pil slikt in de vakantie of een joint rookt, dus bij militairen ook niet", aldus Kamerlid Bakker.

CDA–Kamerlid Aasted–Madsen is „aangenaam verrast" door de plannen van Defensie. „Ik heb dit al twee keer voorgesteld. Het wordt op tal van plaatsen gedaan, zoals bij de Olympische Spelen en in de Tour de France."