De koning zei donderdag in het persgesprek aan het eind van het staatsbezoek aan Indonesië dat de aanstaande viering van 75 jaar onafhankelijkheid van dit land en het staatsbezoek een „mooi moment” gaven om de excuses uit te spreken. De Indonesische president Joko Widodo heeft non-verbaal duidelijk gemaakt hiermee heel erg in zijn nopjes te zijn, merkte de koning tijdens het uitspreken van zijn verklaring in Istana Bogor, het presidentieel paleis.

Het zorgvuldig voorbereide staatsbezoek, waar het koningspaar naar eigen zeggen „heel erg naar had uitgekeken”, kende dan ook niets van de pesterijen en misverstanden die het bezoek van koningin Beatrix in 1995 tot een nachtmerrie maakten. En naast de verbetering van de relatie verwachtte de gelijktijdig georganiseerde economische missie 1,2 miljard euro aan contracten binnen te halen.

Het staatsbezoek werd donderdag –een dag eerder dan gepland– afgesloten. Het werd voor een deel overschaduwd door een „verschrikkelijk ongeluk”, zoals de koning het noemde. Op de Sebangau-rivier op Kalimantan kwamen zeven mensen om toen twee boten op elkaar botsten tijdens de voorbereidingen van het bezoek van het bezoekspaar. Dat zou deze donderdag plaatshebben, maar werd vanwege het ongeval afgelast. De activiteiten op Sumatra werden daarom een dag naar voren gehaald. De koning hoopt het nu overgeslagen deel van het programma in de toekomst nog eens te kunnen inhalen. Het ongeluk riep bij de koning herinneringen op aan de aanslag in Apeldoorn op Koninginnedag in 2009.

Corona

Koningin Máxima vindt het „raar” om juist deze dagen, waarin de zorgen om het coronavirus toenemen, ver van huis te zijn, zei ze tijdens de ontmoeting met de pers in Parapat, aan het Tobameer op Sumatra. „Het is raar niet thuis te zijn. Je ziet dat mensen zenuwachtig worden”, aldus de koningin. Het koningspaar handelt volgens de richtlijnen van het RIVM, zoals het frequent wassen van handen, het niet aanraken van het gezicht en de afgelopen dagen met name het niet schudden van handen.

Koning en koningin spraken hun grote waardering uit voor artsen en verplegend personeel die, zoals Willem-Alexander zei, „in de voorste linie staan” en zich voorbereiden op een verdere uitbreiding van het zo gevaarlijke virus. „We willen deze gelegenheid gebruiken om hen een hart onder de riem te steken.”

Noten slaan

Na het persgesprek vertrok het koningspaar aan het eind van de middag (plaatselijke tijd) in konvooi naar Medan aan de noordoostkust van Sumatra. Daar stond het regeringsvliegtuig klaar voor terugkeer naar Nederland.

Het koningspaar had eerder op de dag geen gebruik gemaakt van het toestel voor de overtocht vanuit Jakarta op het eiland Java naar het vliegveld van Silangit. Dit om de bemanning geen overuren te bezorgen, waardoor deze niet meer zou mogen vliegen, en omdat de kleine, nieuwe luchthaven de voor in de EU geregistreerde vliegtuigen benodigde certificering nog niet heeft.

Op en rond het grootste meer van Zuidoost-Azië werkten koning en koningin in rap tempo met auto en boot een programma af dat was gericht op behoud van de kwaliteit van het meer en de ontwikkeling van duurzaam toerisme. Zo werd op het eiland Samosir onder meer het Silima Lombun eco-dorp bezocht, waar de koningin probeerde met haar hand kemirinoten stuk te slaan. „Mijn vrouw slaat hard”, wist Willem-Alexander, maar de noten vereisten toch meer techniek.