In het buitengebied van Woerden staan de grote pakhuizen pal langs de Oude Rijn. In de bedrijfsgebouwen van kaashandel E.M. Treur & Zn. ligt meer dan 1 miljoen kilogram kaas te rijpen op 35 kilometer houten planken.

Het was vader Evert (nu 90) die in 1955 op de motorfiets begon met het uitventen van boerenkaas. Anno 2020 staan zijn zoons René en Daan aan het roer van het bedrijf, dat zich heeft gespecialiseerd in het rijpen en verzorgen van kaas voor speciaalzaken en venters.

In de nieuwe pakhuizen deden moderne koelinstallaties hun intrede. De gemiddelde temperatuur is 12 graden. Luchtbehandelingsmachines voeren overtollig vocht af. De kaassector verbruikt veel stroom. Een nieuwe – dure – hal ging daarom in 2006 gedeeltelijk ondergronds. De uitkomst van een energiescan in 2012 deed de eigenaren evenwel schrikken. „Zeker driekwart van ons totale energieverbruik ging op aan koelen en ontvochtigen.”

Het leidde tot een aantal ingrepen. De pakhuizen worden tijdens koude periodes verwarmd met restwarmte van de luchtbehandelingsmachines. Het dak van een hal kreeg 336 zonnepanelen. Treur gebruikt voor de rest groene stroom. Op andere terreinen zaten de broers evenmin stil. Afval wordt gescheiden en waar mogelijk gerecycled. Het wassen van de trucks is binnen en het water wordt gescheiden opgevangen. „Het tegengaan van verkwisting is ons met de paplepel in gegoten”, zegt Treur. Het bedrijf werkt verder veel samen met ondernemingen die banen bieden aan mensen met een beperking.

De uitkomsten van de duurzaamheidsscan van Blue Terra (zie kader) verrassen Treur niet. Hij heeft zijn plannen voor de komende jaren vrijwel gereed. Zo zal er dit jaar ledverlichting worden aangebracht op plaatsen waar dat nu nog niet het geval is. Voor nog eens ruim 300 zonnepanelen gaat de subsidieaanvraag eerdaags de deur uit. Een grote sprong wil de directeur maken door de resterende drie hallen binnen vijf tot zes jaar te renoveren. Dat betekent extra isolatie van daken en wanden. „Vorig jaar hebben we zelfs de koelinstallatie op het dak zelf moeten koelen.” De renovatie gaat straks gepaard met de plaatsing van nog eens 1000 of meer zonnepanelen. Om de komende jaren te overbruggen wordt binnenkort een beregeningsinstallatie op de daken geplaatst.

De gasgestookte ketel, die de kantoren, de kantine en de productiehal verwarmt, zou Treur graag vervangen. „Dat was tot voor kort onmogelijk. Een warmtepomp leverde onvoldoende warmte voor het tapwater, gebruikt voor onder meer het spoelen van de kaasboxen. De ontwikkelingen staan echter niet stil. Wellicht zijn er andere oplossingen denkbaar.” Hij wacht even af. „De ketel doet het nog prima. Ook dat hoort voor mij bij duurzaamheid. Ik ga niet snel goed werkende spullen weggooien. Alleen investeren uit idealisme is voor ons niet haalbaar en verantwoord.”

Hij let eveneens op de terugverdientijd. „Het duurt zeven tot acht jaar voordat zonnepanelen zijn terugverdiend. Een bewuste keus, maar het gaat me diep in m’n hart niet snel genoeg. Ledlampen heb je er in drie jaar uit.”

De bij de gereformeerde gemeente van Woerden aangesloten ondernemer ziet verantwoord omgaan met de schepping als een opdracht. „Maar ook duurzaamheid en vergroening zijn afhankelijk van de zegen van de Heere. De vraag om die zegen behoort iedere dag onderdeel van je gebed te zijn. In die zin is het iedere dag biddag.”

Gasketel verwarmt kantoor

Slechte boordelingen krijgt Treur Kaas niet. Wel een matig cijfer voor het energieverbruik van het kantoor en daar aanwezige tl-verlichting. Op alle andere terreinen die consultant René Waggeveld van Blue Tarra onderzocht, scoort het Woerdense bedrijf redelijk tot goed.

In de categorie redelijk valt het energiegebruik van de productie: restwarmte van de koeling wordt ingezet voor verwarming van de gebouwen. Het koudeverlies bij het laden is beperkt door opblaasbare deurafdichtingen en gebruik van een voorportaal in het laaddock. Isolatie van een deel van de hallen behoort wel tot de mogelijkheden. Treur gebruikt groene stroom en wekt een deel zelf op via zonnepanelen.

Het omgaan met afval scoort groen. Wel adviseert Blue Terra het kaasbedrijf om te bezien of de folie die nu om de kaasboxen wordt gewikkeld, kan worden vervangen door gerecycled- of plantaardig materiaal. Als laatste wordt biodiversiteit en natuurbeheer genoemd. Het kaasbedrijf doet vooral zaken met toeleveranciers met aandacht voor dierenwelzijn en koopt veel in bij kleine en lokale kaasmakers.

Tips voor consumenten

Kaas die in schappen van grote retailketens ligt, is meerdere malen vervoerd. Daardoor is het schadelijke effect ervan op het milieu groter dan een stukje kaas dat we kopen aan de kraam of in een speciaalzaak.

Bij speciaalzaken en marktkramen kan kaas worden meegenomen zonder het papiertje met plastic folie.

Let bij de aankoop op duurzaamheid en dierenwelzijn (keurmerken kunnen soms helpen).