Koning en koningin op visite bij sultan Hamengkubuwono X
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn woensdag ontvangen door de sultan van Yogyakarta. Het is de tweede plaats die ze tijdens hun staatsbezoek aan Indonesië aandeden. Het bezoek wordt met een dag ingekort omdat tijdens de voorbereidingen zeven mensen omkwamen bij een bootongeval.
De koning zat als copiloot in de cockpit van het regeringsvliegtuig toen het aankwam op het militaire gedeelte van vliegveld Adi Sucipto. Vandaar ging het naar het paleis, de kraton van sultan Hamengkubuwono X. De vorst had een deel van zijn familie opgetrommeld voor de ontvangst. Er werden geschenken uitgewisseld en het koninklijk bezoek kreeg een rondleiding langs een verzameling krissen (dolken), wajangs en batikstoffen. Vervolgens werd de Lawung Agengdans opgevoerd, begeleid door een gamelanorkest.
Yogyakarta is het culturele hart van Java en de enige regio die nog wordt bestuurd door een vorst. De 73-jarige sultan geldt als gematigd vooruitstrevend, onder invloed van zijn echtgenote Hemas. Hij heeft bijvoorbeeld zijn oudste dochter, prinses Mangkubumi, aangewezen als kroonprinses. Daarmee doorbrak hij een eeuwenoude traditie dat alleen mannen de troon kunnen bezetten. Broers van de sultan hebben gezegd zich te zullen verzetten als het zover is.
Na een lunch op het paleis bezoeken koning Willem-Alexander en koningin Máxima de ”connected Kampoeng”, een wijk waar bewoners dankzij de komst van internet gezamenlijk hun leef- en woonomstandigheden hebben kunnen verbeteren.
Bij de Universitas Gadjah Mada (UGM) staat wetenschappelijke samenwerking tussen Indonesië en Nederland centraal. Het koninklijk paar gaat onder meer in gesprek met studenten over de Innovative Academy. Die stimuleert creatieve samenwerking bij de oprichting van digitale startups.
Bootongeval
Het staatsbezoek wordt donderdag afgesloten bij het Tobameer op het eiland Sumatra. Dat is een dag eerder dan de bedoeling was: het bezoek aan Kalimantan is geschrapt vanwege het bootongeval dat daar maandag plaatshad. Een stalen speedboot van de veiligheidsdienst botste er met hoge snelheid op een houten boot met daarin vrijwilligers en medewerkers van het Sebangau National Park. Daarbij kwamen zeven mensen om het leven die een onderdeel van het staatsbezoek aan het voorbereiden waren. In overleg met Indonesië is het programma nu aangepast. Dergelijke ingrepen in de vaak maanden van tevoren minutieus voorbereide bezoeken zijn zeldzaam.
Een aanpassing was ook dat koning en koningin dinsdagavond in het Erasmushuis in Jakarta bij de ontmoeting met de Nederlandse gemeenschap geen handen schudden, vanwege besmettingsgevaar. Eerder op de dag kreeg alleen president Joko Widodo een ferme handdruk, maar na het planten van een boom in de tuin van het Istana Bogor gingen konings- en presidentspaar demonstratief hun handen wassen. Ook de sultan werd met een handdruk begroet.
In het Erasmushuis hadden zich enkele honderden in Indonesië wonende Nederlanders en hun partners verzameld en ook het voltallige ambassadepersoneel. Koning en koningin hadden er een besloten ontmoeting met de twee medewerkers die bij het bootongeval aan de dood ontsnapten. „Ze zijn zeer geschokt, maar blij dat ze het hebben overleefd”, vertelde Willem-Alexander na afloop.
Palmolie
Deze woensdagmorgen was er eerst een ontmoeting met vertegenwoordigers van het Nederlandse en Indonesische bedrijfsleven. „Onze landen staan voor dezelfde uitdagingen en vullen elkaar bijzonder goed aan”, zei de koning dinsdag al. „Niet alleen in agrifood, maar ook in life sciences en gezondheid, waterbeheer en de circulaire economie.” Hij was er trots op dat meer dan 110 Nederlandse bedrijven –groot en klein– vertegenwoordigd waren. „Samen vormen we een geweldig team.”
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima kregen dinsdag een korte rondleiding langs innovatieve presentaties van enkele bedrijven. Ook keken ze toe bij het tekenen van een aantal overeenkomsten tussen Nederlandse en Indonesische bedrijven.
Het Nederlandse bedrijfsleven verwacht in de vroegere kolonie deze week voor 1,2 miljard euro aan overeenkomsten te sluiten. „De verwachtingen zijn hoog gespannen”, onderstreepte minister Kaag van Buitenlandse Handel. „We kunnen Indonesië veel kennis en kunde aanbieden, op tal van terreinen en we kijken daarbij naar duurzaamheid. We mengen hulp en handel.”
Duurzaamheid speelt onder meer bij de productie van palmolie, een heet hangijzer in de onderhandelingen over een handelsverdrag tussen de Europese Unie en Indonesië. De wijze van productie is niet in overeenstemming met de duurzaamheidswensen van de EU, maar Nederland –als grootste importeur van Indonesische palmolie– probeert te bemiddelen.
