17 juli 2014

Het vliegtuig met vluchtnummer MH17 van luchtvaartmaatschappij Malaysia Airlines vertrekt op 17 juli 2014 van Schiphol met bestemming Kuala Lumpur. Het toestel zal daar nooit arriveren, de Boeing 777-200ER stort neer boven Oost-Oekraïne in een dorp in de regio Donetsk.

298 inzittenden

Alle 298 inzittenden komen om het leven bij de crash. In het vliegtuig zitten bijna 200 Nederlanders. Verder zijn er mensen uit Maleisië, Australië, Indonesië, het Verenigd Koninkrijk, België, Duitsland, de Filipijnen, Canada en Nieuw-Zeeland aan boord.

4 verdachten

Uit meerdere onderzoeken blijkt dat MH17 is neergehaald met een Buk-raket, waarschijnlijk afgevuurd door pro-Russische separatisten die actief waren in Oost-Oekraïne. Het Openbaar Ministerie vervolgt momenteel vier mannen voor hun mogelijke betrokkenheid bij het neerhalen van het toestel. Het gaat om rebellenleider Igor Girkin, zijn rechterhand Sergej Doebinski, diens assistent Oleg Poelatov en garnizoenscommandant Leonid Chartsjenko. De kans is aanzienlijk dat geen enkele verdachte zijn opwachting gaat maken in de rechtbank op Schiphol. Voor zover bekend laat alleen verdachte Poelatov zich door advocaten vertegenwoordigen. Het gaat om de raadslieden Boudewijn van Eijck en Sabine ten Doesschate. Zij werken samen met de Russische advocaat Elena Kutina en haar kantoor in Moskou.

36.000 pagina’s

Het dossier van het Openbaar Ministerie in de strafzaak omvat momenteel zo’n 36.000 pagina’s. Dat zijn 102 ordners. Eveneens bevat het dossier verwijzingen naar duizenden multimediabestanden, zoals foto’s, video’s en websites. In totaal gaat het om meer dan 6000 bestanden. Overigens, er bestaan rechtszaken met een nog groter dossier, zoals bijvoorbeeld het liquidatieproces Passage en de zaak tegen Willem Holleeder. Daarvoor had het OM respectievelijk 300 en maar liefst 1000 ordners informatie verzameld.

25 weken

De rechtbank Den Haag - voor deze zaak zitting houdend op de extra beveiligde rechtbank op Schiphol - heeft voor dit monsterproces in totaal 25 weken uitgetrokken, tot en met maart 2021. Het is nu nog totaal onduidelijk hoeveel tijd daarvan gebruikt gaat worden en of het genoeg is.

Onbekend aantal nabestaanden bij zaak

Hoeveel nabestaanden de rechtszaak bijwonen, is niet bekend. Duidelijk is dat naasten van de omgekomen inzittenden uit de hele wereld in ieder geval bij een deel van het proces willen zijn. De meesten zullen de zaak volgen vanaf een aparte, eigen locatie, en dus niet op de rechtbank. De nabestaanden mogen ook gebruikmaken van hun spreekrecht, dat zal wel in de rechtbank zijn. Echter, wanneer dat is - en hoeveel mensen daar gebruik van willen maken - zal pas duidelijk worden als het proces bezig is. Wat wel al bekend is, is dat er 65 internationale waarnemers worden verwacht om de procesgang in de gaten te houden.

Ruim 400 journalisten

Meer dan vierhonderd journalisten uit meer dan twintig landen hebben zich aangemeld voor het strafproces. Naast de rechtbank is voor de media een heel perscentrum gebouwd, daar kunnen de zittingen gevolgd worden. Ook kan een handjevol pers in de zittingszaal terecht. Journalisten uit onder meer Nederland, Duitsland, Australië, Rusland, de Verenigde Staten, Oekraïne, Maleisië, Zweden, Zuid-Afrika, België en Canada hebben zich aangemeld. Ook zijn 45 straalwagens - waarmee tv-zenders werken - geaccrediteerd. De Britse omroep BBC was eigenlijk te laat met aanmelden, maar kreeg op de valreep toch nog een accreditatie.