„Belangstellenden krijgen praktijklessen van onze vrijwilligers”, belooft Hans Klein (74), secretaris van de RGS.

Wat is het doel van jullie stichting?

„Het bewaren en in stand houden van oude gemalen, zodat ook het nageslacht er nog van kan genieten. Concreet willen we de bedreigde gemalen in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden van de ondergang redden. We hebben drie dieselgemalen in ons bezit: dieselgemaal Polder Sliedrecht in Bleskensgraaf, dieselgemaal De Biezen in Vianen en dieselgemaal Overslingeland in Giessenburg. Mogelijk nemen we op termijn nog een vierde gemaal over.”

Hoe belangrijk zijn die dieselgemalen?

„De polders in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden hebben een rijke bemalingsgeschiedenis. Eerst vond de afwatering plaats door vrij verval, later door molens, daarna kwamen de stoomgemalen die op hun beurt werden vervangen door dieselgemalen. Waterschap Rivierenland maakt nu gebruik van elektrische gemalen. In noodgevallen doet het waterschap een beroep op onze stichting om een dieselgemaal in te zetten voor het bemalen van de polders. Daarnaast zijn de gemalen vooral van belang omdat het cultureel erfgoed is.”

Wat is jullie opvallendste exemplaar?

„De Polder Sliedrecht aan de Abbekesdoel, midden in de polder tussen Bleskensgraaf en Oud Alblas. Dat is ons oudste gemaal. Van 1883-1923 stond hier een stoomgemaal, daarna werd het een dieselgemaal dat dienst deed tot 1978. Vanaf dat jaar houdt een elektrisch gemaal het water van de polder van Sliedrecht op peil.”

Maakt u zich zorgen over het voortbestaan van de gemalen?

„De meeste stoomgemalen zijn al verdwenen. Ook worden steeds meer dieselgemalen gesloopt. We moeten voorkomen dat de kennis over die gemalen verdwijnt. Niet alle bestaande dieselgemalen kunnen worden behouden. Daarom heeft de Nederlandse Gemalen Stichting de dieselgemalen geïnventariseerd en via een puntensysteem vastgesteld welke exemplaren het waard zijn om behouden te blijven. Dat geldt voor onze drie gemalen.

Onze stichting heeft zo’n vijftien vrijwilligers die de gemalen onderhouden. De meesten zijn al op leeftijd. Onlangs hebben we een oproep gedaan voor nieuwe vrijwilligers. We hopen dat zich veel belangstellenden aanmelden, zodat de kennis van deze prachtige machines niet verloren gaat.”

In de schijnwerpers: rubriek voor opmerkelijk regionaal nieuws