Aan bekende en beroemde mensen geen gebrek, dinsdag in de Ridderzaal. Daar werd de eerste conferentie over Europese waarden gehouden, op verzoek van premier Balkenende georganiseerd door het Nexus Instituut. Voor de gelegenheid zijn tal van wetenschappers, politici en ambassadeurs uitgenodigd. Ook een pastoor ontbreekt niet.

Pal voor de kamerleden Rouvoet (ChristenUnie) en Van der Staaij (SGP) neemt prinses Mabel plaats. Bij haar binnenkomst leidt ze even de aandacht af. Met haar lichtbruine mantelpakje is ze een opvallende verschijning tussen de voornamelijk grijzende mannen en vrouwen. Als ze zit, leidt Balkenende de beroemde sprekers in. De voorzitter van de Europese conventie die de Europese grondwet voorbereidde, Valéry Giscard d’Estaing, legt de ruim 250 genodigden nog eens uit welke waarden aan de basis stonden van de Europese eenwording. Na hem komen andere prominenten aan het woord, zoals de Amerikaanse wetenschapper Etzioni en de Letse president Vaira Vike Freiberga.

Hun diepgravende beschouwingen boeien, vanwege gebrek aan concreetheid, niet iedereen. Ongemerkt verslapt dan de aandacht voor het gesproken woord en dwaalt de blik rond. Naar koningin Beatrix bijvoorbeeld. Halverwege de middag leidt Balkenende haar binnen. Samen zetten ze zich vooraan neer. De warmte in de Ridderzaal maakt de vorstin dorstig. Een hofdame haast zich om een verfrissing te halen. De Koningin spreekt zelf niet op de conferentie, maar ze doet toch een klein beetje mee omdat Balkenende citeert uit haar kersttoespraken.

Meer nog dan de Koningin is het echter haar schoondochter die de premier bezighoudt. Mabel zit tijdens de lunchpauze al naast Balkenende. Om de verzoening tussen de premier en de pasgehuwde Mabel duidelijk te maken, regisseert secretaris-generaal Kuijken van het ministerie van Algemene Zaken een min of meer spontaan ogende ontmoeting in de Ridderzaal. Pers en publiek zien de twee vriendelijk naar elkaar glimlachen. Ze wisselen wat woorden, net lang genoeg om de fotografen de tijd te geven hun werk te doen. De vrede is getekend, zoveel is duidelijk. De weigering van Balkenende om parlementaire goedkeuring te vragen voor het huwelijk van Mabel en Friso heeft klaarblijkelijk geen onherstelbare breuk veroorzaakt.

Het mooiste moment moet dan echter nog aanbreken voor Balkenende. Dat komt als de Amerikaanse hoogleraar Etzioni de premier publiekelijk prijst voor zijn poging waarden en normen bespreekbaar te maken in zijn land. Dat Balkenende dat doet, is „zijn plicht”, vindt de wetenschapper. „Ik bewonder uw moed en hoop dat mensen de wijsheid van uw handelen inzien.”

Tot een echt debat over de waarden van Europa komt het deze dag niet, hoezeer de minister-president dat ook vooraf hoopte. De sprekers houden veel te lang aan, zodat er niet veel tijd meer is voor vragen uit de zaal. Heel erg is dat niet, want de komende maanden hebben er in Warschau, Berlijn en Washington vergelijkbare bijeenkomsten plaats. De uitkomsten daarvan worden besproken op een intellectuele top in Den Haag begin december. Halverwege die maand wil Balkenende dan de belangrijkste conclusies aan de orde stellen bij de bijeenkomst van Europese regeringsleiders. Daar zal Mabel de show níét kunnen stelen.