Day heeft een podcast gemaakt waarin ze diverse mensen interviewt over de missers in hun leven. Ze spreekt met mensen uit de wereld van sport, muziek en glitter en glamour. Die namen zeggen mij bijna allemaal niets. Van die podcast heeft ze nu een boek gemaakt.

De rode draad wordt echter gevormd door haar eigen levensverhaal, waarin ze haar eigen teleurstellingen en fouten bespreekt. Daarbij verwijst ze naar de mensen die ze gesproken heeft. Dat levert een goed leesbaar verhaal op.

Levensstijl

Het lijkt in thematiek en aanpak op een bekend ander boek, namelijk van Brené Brown, ”De kracht van kwetsbaarheid. De moed om imperfect te zijn”. Het verhaal van Elizabeth Day is, anders dan van Brown, niet geschikt voor reformatorische lezers die niet buiten hun eigen denkkader willen gaan. De levensstijl van de auteur is bepaald niet passend bij de traditioneel christelijke kijk op huwelijk, relaties en seksualiteit. Overigens schrijft de auteur altijd fatsoenlijk. Ik vind het meer een boek voor Libellelezeressen.

Ook al deel ik de liberale moraal van de schrijfster niet, dan nog zie ik wel in dat het een boek vol wijze inzichten is. Haar eigen leven is een illustratie van het leven van veel mensen: ze gaan altijd en overal voor de eerste prijs. Ze willen uitblinken in sociale contacten, in hun vriendschappen en partnerrelatie, in hun prestaties op het werk. Ze kunnen er niet tegen dat die eerste prijs, om welke reden dan ook, dikwijls onbereikbaar is. Ze ontwikkelen (heimelijk) boosheid op andere mensen vanwege de tegenslagen. Ze worden nog vaker boos op zichzelf omdat ze blijkbaar weer falen.

Om het een en ander toch nog in de hand te houden ontwikkelen ze sociaal wenselijk gedrag en/of perfectionisme. Die maskeren hun onzekerheid. En aangezien die onder de oppervlakte blijft, gáán er ook dingen en relaties mis. Ze ervaren vaak een gevoel van ongeluk en daar kunnen ze niet tegen.

Psychiater Dirk de Wachter heeft dit type mensen op het oog als hij zegt in zijn publicaties dat mensen tegenwoordig niet meer met ongeluk kunnen omgaan. Dat ongeluk wordt door de mensen deels zelf opgeroepen omdat hun lat zo hoog ligt. Hoe hoger de lat ligt, des te vaker gaan ze er onderdoor.

Kijk maar naar hoe sporters omgaan met een verloren wedstrijd. Omdat ze per se willen scoren en dat ook van hen verwacht wordt, is de druk al van tevoren hoog. Als het misgaat ligt het aan anderen of, nog erger, aan henzelf. Ze voelen zich loser in het kwadraat. Terwijl er gewoon in elke wedstrijd winnaars en verliezers zijn en mensen fouten maken waarvan ze kunnen leren voor de volgende keer. Zo is het leven nu eenmaal. Maar velen willen er niet aan dat het leven zo is. Dat is dan weer een bron van depressiviteit en wegvluchten voor de pijn in drank en seks of nog harder werken.

Geschonken kracht

Elizabeth Day doet er tot haar veertigste over om wat evenwichtiger en rustiger te gaan leven. Ze maakt wel een lang proces van volwassen worden door – net als zo veel andere mensen. Velen worden trouwens nóóit volwassen en blijven feitelijk krampachtig pijn en fouten vermijden. De kracht om kwetsbaar te durven zijn haalt de auteur uit zichzelf.

Dat is interessant. Hier gaan haar wegen ook uiteen met die van mij. Hoeveel kracht kan een mens uit zichzelf halen? Ik denk dat je dan nog in een cirkeltje ronddoolt. Je eigen kracht valt immers ook telkens tegen. Kracht moet je geschonken worden – en dat gebeurt ook, als je gelooft in God. Dat is echter een ander verhaal.

Boekgegevens

Durf te falen. Alles wat ik heb geleerd van dingen die fout gingen, Elizabeth Day; uitg. Ambo Anthos; 328 blz.; € 20,99