’Kabinet passeerde topambtenaren bij Betuwelijn’
Het kabinet „passeerde" in 1998 de ICES–Commissie van topambtenaren bij het besluit om de Betuweroute ondanks forse kritiek toch aan te leggen. Deze commissie was zeer kritisch over de aanleg van de Betuweroute, maar het kabinet wachtte een advies hierover niet af.
Dat zei de toenmalige voorzitter van de ICES–commissie, Van Wijnbergen, maandag tegen de commissie–Duivesteijn. Hij beschuldigde voormalig PvdA–minister Netelenbos (Verkeer) van „een poging tot misleiding" van de Tweede Kamer.
Volgens Van Wijnbergen stond de ICES–commissie zeer kritisch tegenover argumenten van ambtenaren van het ministerie van Verkeer en Waterstaat om de Betuwelijn aan te leggen. De commissie drong daarom aan op een nieuwe argumentatie, maar die is er nooit gekomen. Het kabinet nam buiten medeweten van Van Wijnbergen een besluit en daarmee werd een advies zinloos. Volgens de voormalige topambtenaar was dit hoogst ongebruikelijk: „Het is in mijn herinnering de enige keer geweest dat dit gebeurde."
Van Wijnbergen was destijds de hoogste ambtenaar op het ministerie van Economische Zaken, onder VVD–minister Jorritsma. Hij wilde binnen het ministerie een bijeenkomst houden, waarbij uitgesproken tegenstanders van de Betuwelijn, de hoogleraren Heertje en Pols, aan het woord zouden komen.
Netelenbos probeerde dat te verhinderen door een briefje te schrijven aan haar collega Jorritsma, maar die gaf niet toe aan deze druk. Dat de bijeenkomst toch niet doorging, kwam volgens Van Wijnbergen door het onverwacht vroege tijdstip van het kabinetsbesluit. De bijeenkomst zou dan mosterd na de maaltijd zijn.
Minister Netelenbos liet de Tweede Kamer weten dat de argumenten van de commissie–Hermans, die in 1995 adviseerde over de Betuwelijn, in 1998 nog steeds van kracht waren. De urgentie om de Betuwelijn aan te leggen zou niet minder zijn geworden. Volgens Van Wijnbergen ging Netelenbos daarmee voorbij aan de toenemende kritiek van het Centraal Planbureau. Ook de ambtenaren van het ministerie van Financiën hadden grote bedenkingen. De adviezen van de ICES (Interdepartementale Commissie Economische Structuurversterking) aan het kabinet waren niet openbaar en van de bijeenkomsten werden geen verslagen gemaakt. Toenmalig VVD–Kamerlid Verbugt, die destijds woordvoerster was over de Betuwelijn, zei maandag tegen de commissie nooit informatie te hebben gekregen over de kritiek van de ambtenaren in de ICES.
