Zonder het zelf te beseffen, is deze jongen de icoon van het onbeschrijfelijke leed in de Russische republiek Noord-Ossetië geworden. De foto roept deernis en afschuw op. Wat een verdriet!

Het dodental van de gijzeling in de school ligt inmiddels rond de 400, een veel hoger aantal dan de autoriteiten vrijdag na afloop van de gijzelingsactie opgaven. Ook een getal dat nauwelijks te bevatten is. Vierhonderd begrafenissen in een plaats met een betrekkelijk laag inwonertal. „De ramp heeft een gat in ons hart geslagen”, zei een plaatselijk bestuurder zaterdag.

Dat de gebeurtenissen in Beslan wereldwijd veel aandacht hebben gekregen, is verklaarbaar. Het gijzelen van onschuldige kinderen roept de reactie van ontzetting en meeleven op. Het gaat ook om een tragedie die emotioneel niet snel valt klein te krijgen.

Zonder aan de ernst van de gebeurtenissen in Noord-Ossetië iets af te willen doen, kan wel gesteld worden dat het massale medeleven wrang aandoet als we ons realiseren dat de ramp in Beslan niet uniek is.

Het drama in Darfur is vele malen groter. Ook daar komen wekelijks honderden kinderen om. En het totaalaantal slachtoffers van aanslagen dit jaar in Irak is een veelvoud van het dodental in Beslan. Zonder dat het ons die heftige hartenpijn bezorgt die de gijzeling van de Ossetische schoolkinderen opriep.

Darfur, Irak: het zijn namen die ons overbekend in de oren klinken. En die ons eigenlijk niets meer zeggen. De aanhoudende stroom berichten over natuurrampen, oorlogsleed, terreuraanslagen en ziekten raakt ons nauwelijks meer. We lijken er immuun voor te worden. Alleen een hevige pijnscheut als bij de gijzeling in Beslan doet ons weer voelen dat de wereld bloedt uit duizend wonden.

Het leed van de gegijzelden in de Ossetische school en van de nabestaanden van gedode gijzelaars, van de mensen in Darfur en Irak is onpeilbaar diep. Maar dat geldt ook het verdriet van de mensen in China, waar de achterliggende dagen hevig noodweer tientallen slachtoffers maakte. Of de smart van mensen die geliefden door een verkeersongeval verloren.

Het merkwaardige is dat we berichten over rampen met een beperkt aantal slachtoffers nauwelijks nog als voetnoten van de geschiedenis beschouwen. Zeker als het leed zich ver weg manifesteert, slaan we die over. En de zwarte bladzijden van Darfur en Irak slaan we zo snel mogelijk om. Omdat we de realiteit van het lijden uit willen bannen uit ons denken.

Immuniteit is geen oplossing. De ellende op deze wereld moet ons raken, ook al weten wij mensen er geen raad mee. Met de op zichzelf terechte constatering dat het leed er is om onze zonden, zijn we er niet. Alleen wanneer we die pijn in het hart voelen, is er oprecht verdriet en medeleven.

Dat behoedt ook voor goedkope woorden. In Beslan schreeuwde een moeder: „O God, waarom?” Die vraag laat zich niet gemakkelijk beantwoorden. Ook zij die weten dat er niets bij geval geschiedt, zullen beseffen dat een snel, uit het hoofd geleerd antwoord obligaat kan klinken.

Zij die wezenlijk betrokken zijn bij het leed in deze wereld zullen zo’n antwoord niet geven. Zij worstelen met de vragen naar het hoe en het waarom. Alleen na die innerlijke strijd kan er rust gevonden worden in de wetenschap dat er Eén is Wie het wereldbestuur niet uit de hand loopt. Hij gaat dwars door alle leed op Zijn doel af. Die zekerheid maakt mensen niet immuun, maar behoedt wel voor hevige opwinding die weer snel verdwijnt.