De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), die de inkoop van de zogeheten forensische zorg regelt, had onder meer een maximumdagtarief ingevoerd en de tarieven voor ambulante zorg verlaagd. De ggz-instellingen zeggen dat ze daardoor verlies draaien en moeten bezuinigen op de zorg voor patiënten. Ze waarschuwden tijdens de behandeling van het kort geding dat dit gevolgen kan hebben voor de veiligheid van patiënten, behandelaars en de samenleving.

Van de rechter mag de overheid het maximale dagtarief vooralsnog niet hanteren. De tariefverlagingen op ambulante zorg vindt de rechter slecht gemotiveerd. De dienst van het ministerie van Justitie en Veiligheid mag die alleen doorvoeren als goed wordt onderbouwd dat dit „tot een reëel tarief leidt”. Bovendien moet het mogelijk zijn voor instellingen om een opslag aan te vragen, als ze bijvoorbeeld veel patiënten behandelen die intensieve zorg nodig hebben.

Het ministerie van Justitie en Veiligheid spreekt van een „heldere uitspraak, hoewel we hem natuurlijk meer in detail nog zullen bestuderen. Nog deze week gaan we om tafel met de zorgaanbieders om afspraken te maken voor 2020”, aldus een woordvoerder. Of dat inderdaad zal leiden tot hogere tarieven, laat het ministerie nog in het midden.

In de rechtszaal hadden de ggz-organisaties, waaronder Fivoor, Reinier van Arkel en Trajectum, aangevoerd dat de maximale dagprijzen er uiteindelijk toe zullen leiden dat ernstig gestoorde daders tot 40 procent minder behandeling krijgen. De advocaten verwezen naar mensen als Bart van U., die oud-minister Els Borst om het leven bracht in 2014. Ze beargumenteerden dat de samenleving juist steeds strengere eisen stelt aan de behandeling en bewaking van mensen met een psychische stoornis die een misdaad hebben gepleegd.

Zo is het doorvoeren van beveiligingsmaatregelen kostbaar. Ook personeelskosten en de lasten voor gebouwen zijn de afgelopen jaren gestegen. Wanneer tarieven ook nog worden verlaagd, ontstaat volgens de instellingen een onhoudbare situatie.

GGZ Nederland is blij met de uitspraak. „Zorgaanbieders moeten weer de tijd en mogelijkheden krijgen om op een veilige manier door te gaan met hun succesvolle behandeling en het leveren van hoogwaardige zorg aan complexe patiënten”, reageert de brancheorganisatie.