Tot grote woede van de verdachte, die sprak van een „schandaal”, hadden de rechters donderdag besloten Milosevic (63) tegen zijn wil een advocaat toe te wijzen. De slechte gezondheid van de ex-president van Joegoslavië, die tot tal van onderbrekingen van de rechtszaak heeft geleid, staat het volgens de rechters niet toe dat hij ermee doorgaat zichzelf te verdedigen.

De griffie kreeg donderdag opdracht een of meerdere toegevoegd raadslieden aan te zoeken. De rechters gaven een voorkeur aan Kay en Higgins, omdat die als amici curiae (vrienden van het hof) al vertrouwd zijn met de rechtszaak. Kay krijgt, volgens een beslissing van de plaatsvervanger van griffier Hans Holthuis, de leiding van de verdediging.

Voorzittend rechter Patrick Robinson vaardigde vrijdag een bevel uit over de ”modaliteiten” van de verdere procesgang. De toegevoegde advocaten krijgen de „plicht te bepalen hoe de zaak van de verdachte gepresenteerd moet worden.” Kay en Higgins bepalen welke getuigen worden opgeroepen, en de twee Britse advocaten gaan de getuigen á decharge ondervragen. Als de rechters daarvoor in een concreet geval toestemming geven, mag daarna ook Milosevic vragen aan de getuige stellen.

Volgens de rechters is het de plicht van de raadslieden te proberen van Milosevic instructies te krijgen over de manier waarop de verdediging wordt gevoerd. De toegewezen advocaten moeten weliswaar „rekening houden met de meningen die door de verdachte naar voren worden gebracht”, maar de toegevoegde raadslieden krijgen het recht de te volgen koers te bepalen, volgens wat „het beste is in het belang van de verdachte.”

Het is trouwens nog maar zeer de vraag of Milosevic bereid zal zijn met de tegen zijn wil toegewezen raadslieden te overleggen over de procesvoering. Nadat hij in juni 2001 naar Den Haag was gestuurd, won ”Slobo” advies in van tal van juristen. Hij overwoog wel een advocaat in de arm te nemen, maar zag ervan af toen hij hoorde dat hij dan zelf nog maar weinig zou mogen zeggen in de rechtszaal, zoals de Angelsaksische rechtstraditie, die haar stempel heeft gedrukt op de procedureregels van het tribunaal, wil.

De voormalige communistische politicus Milosevic probeerde de afgelopen jaar dan ook steeds weer uitgebreide redevoeringen te houden in de rechtszal, en menig keer afgekapt door de rechters. In de toekomst mag Milosevic „ermee doorgaan actief aan de rechtsgang deel te nemen”, maar hij moet daarvoor telkens toestemming van de rechters hebben.

De voortzetting van het eerste proces tegen een voormalig staatshoofd voor een tribunaal van de Verenigde Naties staat gepland voor dinsdag. Dan moet Kay zijn eerste getuige oproepen.