Hoe bevalt het u als ambteloos burger?

„Dankbaar dat ik dit mee mag maken. Ik ben dan weliswaar geen lid meer van het Europees Parlement, maar ik volg nog steeds de politieke actualiteit op de voet. Elke morgen lees ik de Neue Zürcher Zeitung en ’s avonds spit ik de Frankfurter Allgemeine door. Zo las ik onlangs over een Europees rapport over islamofobie. Dat was met Europees geld opgesteld door een Turks bureau dat is gelieerd aan de Turkse staat. Daarin worden moderne moslims en islamwetenschappers weggezet als racisten en als islamofoben. Dat is echt ongelooflijk. Dan gaat mijn journalistieke en politieke hart weer kloppen.”

Maar daar kunt u toch nu niets meer mee doen?

„Zeker wel. Ik twitter nog volop en wijs mijn oud-collega’s en mijn opvolger, Bert-Jan Ruissen, op dit soort uitwassen. Ik blijf een betrokken burger. Dat vind ik ook een taak die ik als christen heb. Voor ieder die de Heere Jezus wil volgen, geldt het ambt van alle gelovigen. We moeten met elkaar werken aan een beschaafde samenleving.”

Hebt u naast het volgen van het nieuws ook nog andere hobby’s?

„Ik heb nu meer tijd voor mijn kinderen en kleinkinderen. Daar geniet ik erg van. Dat heb ik overigens altijd gedaan. Een stabiele thuissituatie was voor mijn werk als politicus van groot belang. Mijn vrouw Janny en ik werken ook graag in de tuin. Dan krijg je frisse lucht binnen en kom je weer op nieuwe ideeën.”

Waar haalde en haalt u die energie vandaan? Het verhaal gaat dat tijdens nachtelijke vliegreizen uw oud-collega’s sliepen. Het lampje boven uw stoel brandde en u zat nog stukken door te nemen.

„Ons leven en onze energie komt niet van onszelf, maar van God. Het leven wordt geschonken en onderhouden door onze Schepper. Van huis uit heb ik ook meegekregen om de dingen die je doet, goed te doen. Geen dag zonder wat goeds en nuttigs gelezen te hebben.”

Wat is uw grootste zorg ten aanzien van Europa?

„Europa ontbeert een vast geestelijk, Bijbels fundament. Dat leidt tot allerlei uitwassen. Zo dringt de Europese Unie allerlei onbijbelse opvattingen over abortus, huwelijk en gezin op aan Midden- en Oost-Europese landen. Orthodoxe en evangelische christenen worden soms al gezien als schenders van mensenrechten. Dit is een gevaarlijke ontwikkeling die Bijbels belijnde christenen op termijn in grote moeilijkheden kan brengen. Om deze ontwikkeling goed het hoofd te kunnen bieden organiseerde ik samen met de VGS in de persoon van Pieter Moens jaarlijks een Europees christelijk onderwijsoverleg in Brussel.”

En ten aanzien van Israël?

„Dat is de veiligheidspositie. Die staat onder druk. De Islamitische Republiek Iran bouwde de afgelopen decennia een groot en geavanceerd raketarsenaal op. Zelfs Europa ligt onder het bereik van Iraanse raketten. Het land heeft ook zijn politieke invloed in Irak, Syrië en Libanon fors uitgebreid. Waartoe Iran in staat is, zagen we in september dit jaar toen het met een bliksemactie de helft van de olieproductie in Saoedi-Arabië platlegde. In Israël is dat signaal duidelijk begrepen; dit land weet nu ook dat het kan worden getroffen door Iran. Iran heeft als doelstelling gesteld om Israël binnen 25 jaar van de landkaart te vegen. Er hangt in Teheran een klok die aftelt naar dat moment.”

En ten aanzien van China?

„We hebben niet door met wat voor totalitair regime we hebben te maken. President Xi en de communistische partij zien het Westen als vijanden. Chinese burgers in en buiten China moeten de geheime dienst helpen. De vele Chinese studenten in Europa en Nederland zijn vanuit dat perspectief gezien pionnen van een nietsontziend systeem.”

Welke zegen bracht de EU ons?

„Dat wij in alle rust en vrijheid mogen leven, stemt tot dankbaarheid. Maar ik ben bang dat we bezig zijn die zegen te verspelen. Als we God loslaten en de autonomie van de mens op de voorgrond plaatsen, zal het fout gaan. Daar ben ik van overtuigd. De vrijheid is ontaard, je ziet perversiteiten in de samenleving waarvan je bang wordt. Daar kan geen zegen op rusten. Eigenlijk is het een wonder dat God nog zo lankmoedig is over Europa en over Nederland.”

Welke weerhoudende kracht heeft de Europese Unie op het gebied van christelijke waarden en normen? In veel Europese landen hebben kerken nog een belangrijke maatschappelijke positie.

„Daar moeten we ons niet te veel bij voorstellen. Seculiere krachten bevinden zich in elk land. Nederland is wel een van de gangmakers van het secularisme. Dat is bedroevend. Maar het linkse front in Europa is over het geheel genomen antichristelijk en antikerkelijk. Er is sprake van een geestelijke strijd, ook binnen het Europees Parlement.”

Wat beschouwt u als uw belangrijkste verdienste van de afgelopen jaren in het Europees Parlement?

„Ik heb het liever niet over mijn verdiensten. Ik ben terugblikkend vooral verwonderd dat ik als christen hetgeen mij bewoog, ongehinderd in het debat naar voren kon brengen. Mij is nooit het zwijgen opgelegd. Zo was ik lid van verschillende commissies en delegaties en mocht diverse rapporten schrijven. Dat was verantwoordelijk werk dat ik samen met mijn beleidsmedewerkers met veel plezier heb gedaan. Wat vooral bij mij leeft is: deed ik hetgeen ik moest doen, wel goed genoeg?”

Bij uw afscheid in juni van dit jaar werd u betiteld als Israëlvoorvechter. Draagt u die titel met ere of vindt u dat die tekortdoet aan hetgeen u nog meer deed?

„Ik vind het een eer, maar eigenlijk ook heel normaal om op te komen voor de veiligheid van het Joodse volk in Israël en daarbuiten. Daaruit vloeiden mooie persoonlijke contacten op politiek, diplomatiek, academisch en journalistiek niveau uit voort die ik tot op vandaag onderhoud.

Ik heb me ook sterk gemaakt voor de vrijheid van de Taiwanese bevolking om zelf over hun politieke toekomst te beslissen. Daar kreeg ik nog een regeringsonderscheiding voor.”

Waar hebt u spijt van?

„Over de nucleaire deal met Iran had het Europees Parlement samen met de Knesset grondig en uitvoerig van gedachten moeten wisselen. Een regelrechte misser.”

Hebt u ook spijt over het gedoe rondom uw onkostenvergoedingen? Er lagen toch afspraken tussen u en de partij over controles door een accountant?

„Nee, daarover heb ik geen spijt. Ik heb me altijd in de richting van het Europees Parlement verantwoord. De eerste tien jaar van mijn zittingsperiode waren er onderlinge afspraken over controles in en door Europa. Daar heb ik me aan gehouden. Daarna waren er geen afspraken meer.”

De SGP ziet dat anders en nam daar niet altijd genoegen mee.

„Het is maar net naar wie je je oren laat hangen. Het ging er mij om dat ik een rechte weg koos en me verantwoordde waar ik dat moest doen. Wie hield zich wel aan de regels en wie niet? Als de SGP zich niet wenst te conformeren aan de regels waaraan ik me moest houden vanuit Europa, dan is dat voor rekening van de SGP zelf. Voor mij staan de Europese regels voorop. Ik was gekozen en had een mandaat. Oud-SGP-voorzitter Kolijn dacht er net zo over als ik.”

De SGP is de laatste tijd nogal negatief in het nieuws. Wat is er aan de hand met de mannenbroeders?

„Dat is een prima vraag voor degenen die in de eerste plaats voor dit persrumoer verantwoordelijk zijn.”

De SGP maakte de afgelopen jaren nogal een ontwikkeling door in haar denken over godsdienstvrijheid. Kortgezegd is het standpunt nu: wel godsdienstvrijheid, geen godsdienstgelijkheid. Hoe kijkt u daar tegenaan?

„Twintig jaar lang heb ik me als lid van de commissie buitenlandse zaken ingezet voor het elementaire grondrecht van geloofsvrijheid wereldwijd. Daarbij lag mijn hart in eerste instantie natuurlijk bij vervolgde broeders en zusters in Christus. Om deze immense taak naar behoren te verrichten, investeerde ik in expertise door middel van extra beleidsmedewerkers. Vanuit SGP-gelederen heb ik daarvoor louter waardering ervaren.”

Hoe kijkt u aan tegen de opkomst van Forum voor Democratie?

„Ik ken de Europees lijsttrekker, Derk-Jan Eppink, vanuit het Europees Parlement goed. Eerst was hij de rechterhand van Europees commissaris Bolkestein, later Europarlementariër voor de ECR. Hij heeft verstand van zaken. Mijn ervaring met hem is positief. Over de Nederlandse situatie doe ik geen uitspraken. Ik heb me als lid van het Europees Parlement geconcentreerd op de politieke arena in Brussel. Wonderlijk trouwens dat in Den Haag allerlei politieke deals door diverse partijen worden gesloten, terwijl hetzelfde mechanisme bij de complexe vorming van politieke groepen in het Europees Parlement onder vuur wordt genomen. Politieke groepen in het Europees Parlement zijn geen politieke partijen! Wie dat in Den Haag beweert, is onwetend of, erger nog, misleidend bezig.”

Welk advies wilt u voor het komende jaar meegeven aan uw opvolger, Ruissen?

„Investeer in achtergrondkennis, in de breedte en in de diepte.”

Hebt u uw lijst met deskundigen al aan hem gegeven?

„Hij is altijd welkom voor advies. Bert-Jan weet dat.”

Wat vindt u er van dat SGP en CU na de Europese verkiezingen opnieuw niet in dezelfde fractie terecht zijn gekomen?

„Dat is een resultante van solisme en onnavolgbaar gedrag van de ChristenUnie aan de ene kant en niet-adequate reactie en strategie van de SGP aan de andere kant. Het is vreemd dat de ChristenUnie niet met Forum voor Democratie in een fractie wilde en tegelijkertijd in eenzijdig overleg was om een andere fractie te vormen waarvan ook Italiaanse populisten deel uit zouden maken. De SGP had daartegen sterker stelling kunnen nemen.”

Gaat dat nog goedkomen tussen de twee partijen in Europa?

„In elk geval niet als één partij voordurend ‘uit’ is, want dan ben je ook niet samen ‘thuis’.”

Loopbaan Bas Belder

1969-1984: Leraar geschiedenis en staatsinrichting, christelijke Scholengemeenschap Johannes Calvijn te Rotterdam

1984-1999: Buitenlandredacteur en commentator van het Reformatorisch Dagblad

1999-2019: lid van het Europees Parlement namens de SGP

2017-heden: lid bestuur Universiteit van Haifa