De Hoge Raad heeft dat vrijdag bepaald in de klimaatzaak die was aangespannen door duurzaamheidsorganisatie Urgenda. Het oordeel werd door het aanwezige publiek met luid applaus ontvangen.

Met het arrest van het hoogste rechtscollege van het land is de juridische strijd tussen Urgenda en de overheid ten einde. De klimaatzaak was wereldwijd de eerste in zijn soort en staat internationaal volop in de belangstelling. In 2015 kreeg Urgenda voor het eerst gelijk van de rechtbank. Het vonnis hield stand voor het hof en is nu dus definitief.

Het kabinet was in cassatie gegaan omdat het van mening is dat niet de rechter, maar de politiek gaat over het tempo waarin de uitstoot dient af te nemen.

De Hoge Raad bevestigde het oordeel van het hof dat de Staat de verantwoordelijkheid heeft om passende maatregelen te nemen om de Nederlandse bevolking te beschermen tegen de gevolgen van gevaarlijke klimaatverandering. Het gaat daarbij om „extreme hitte, extreme neerslag, de verstoring van eco-systemen en de stijging van de zeespiegel”, somde de Hoge Raad-voorzitter op.

„De levens, het welzijn en de leefomgeving van velen worden bedreigd, dat doet zich voor een deel nu al voor”, oordeelde de Raad, die stelde dat onder het klimaatverdrag van de Verenigde Naties ieder land voor een klein deel verantwoordelijk is. „Het argument dat de eigen uitstoot slechts gering is, kan een land daardoor niet ontslaan van de verantwoordelijkheid om maatregelen te nemen.”

Minister Eric Wiebes (Klimaat) moest eerder deze week toegeven aan de Tweede Kamer dat het nog moeilijker wordt voor het kabinet de doelen te halen dan gedacht. Uit nieuwe informatie van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt dat de CO2-uitstoot in 2020 waarschijnlijk 20 tot 21 procent lager ligt dan in 1990. Het PBL schatte begin vorige maand nog dat de CO2-uitstoot volgend jaar ongeveer 23 procent lager is dan in 1990. De lagere prognose komt volgens het planbureau onder meer doordat Nederlands gas vanwege de situatie op de energiemarkt aantrekkelijker is.

De uitspraak van de Hoge Raad dat de staat verplicht is de uitstoot te verminderen, maakt dat dit een doel is „waar ik niet omheen kan”, zegt klimaatminister Eric Wiebes. „De inzet blijft om steeds weer stap voor stap met nieuwe maatregelen te komen en om die 25 procent te halen.”