Rechtsgeleerde: Naar Nederland halen van Ridouan T. is op het randje
Verbaasd is hij over de snelle komst van misdadiger Ridouan T. naar Nederland. Rechtsgeleerde prof. mr. Harmen van der Wilt: „Ik zeg niet dat er niets deugt van de handelwijze van de Nederlandse justitie, maar er zit wel een luchtje aan.”
„Ridouan T. is woensdag door de autoriteiten in Dubai het land uitgezet en afgelopen nacht overgebracht naar Nederland. Op verzoek van de autoriteiten in Dubai is T. opgehaald door de Nederlandse politie”, meldt het OM donderdag letterlijk in een persverklaring. Tussen Nederland en Dubai bestaat geen uitleveringsverdrag. Wel hebben beide landen zich gebonden aan VN-verdragen die de mogelijkheid bieden zware misdadigers uit te leveren.
Prof. mr. Harmen van der Wilt, hoogleraar internationaal strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam, slaat de ontwikkelingen rond de overkomst van Ridouan T. naar Nederland met verbazing gade. „Dit gaat allemaal wel heel snel. Mijn indruk is dat deze actie erg overhaast en bijna onbezonnen is. Nederland laadt de verdenking op zich een opzetje te maken met Dubai. De indruk is dat beide landen het op een akkoordje gooien en niet de geëigende procedures rond een uitlevering volgen.”
Inez Weski, advocaat van Ridouan T., is verontwaardigd over de gang van zaken en zegt tegenover de NOS: „Normaal mag je niet worden uitgezet als sprake is van een uitleveringsverzoek. Men heeft hoe dan ook recht op een proces, ook als het gaat om een ongewenstverklaring en een uitzetting. Hij is gewoon op het vliegtuig gezet, zonder toegang tot een raadsman of rechter.”
Wat vindt u van de kritiek van Weski ?
Van der Wilt: „Ik denk dat ze wel een punt heeft als ze zegt dat de overkomst van T. naar Nederland niet volgens de regelen der kunst is geweest. Als er een uitleveringsverzoek komt, kan de verdachte, in dit geval Ridouan T., daar juridisch tegen in geweer komen. Nu lijkt er sprake van een spoedprocedure en is hij uitgezet als ongewenst vreemdeling. Maar hij is weer niet de grens over gezet naar een buurland. Nee, hij ging naar Nederland. In jargon is er dan sprake van een verkapte uitlevering. Bedenk dat er geen reden lijkt om Ridouan T. heel snel Dubai uit te zetten. Ik kan me niet voorstellen dat deze meneer de publieke orde in Dubai bedreigt. Dubai is een welvarend landje met goede detentiefaciliteiten.”
Advocaat Weski stelt dat Rioduan T. feitelijk is ontvoerd door de Nederlandse staat. Wat vindt u daarvan?
„Dat is niet aan de orde. Nederland is niet met cavalerie Dubai binnen getrokken. Integendeel. Dubai wilde kennelijk ook zo snel mogelijk van Ridouan T. af. De soevereiniteit van Dubai is niet geschonden. Een heel ander geval was de ontvoering van oorlogsmisdadiger Adolf Eichmann. Die werd in 1960 door agenten van de Israëlische geheime dienst Mossad uit Argentinië ontvoerd. Van zo’n scenario is rond Ridouan T. nu geen sprake.”
Hoofdofficier van justitie Fred Westerbeke zei donderdag tegenover de NOS dat nog geen sprake was van een uitleveringsverzoek. Dat was nog „in voorbereiding”, zei Westerbeke. Wat vindt u van zijn stellingname?
„Hij opereert tactisch en slim. Toch doet hij op die manier aan juridische haarkloverij. Bekend is dat er een procedure beschikbaar is die uitlevering vanuit Dubai naar Nederland regelt. Een procedure waarbij een verdachte protest kan aantekenen. Die procedure is kennelijk niet gevolgd en daar verbaas ik me over.”
Hoe verklaart u de kennelijke haast van de Nederlandse autoriteiten om Ridouan T. in een Nederlandse cel te krijgen?
„Ik denk dat de Nederlandse autoriteiten denken dat ze Ridouan T. hier nog beter kunnen beveiligen dan in Dubai. Rond T. is natuurlijk enorm veel commotie ontstaan. Justitie is dag en nacht met die man bezig. Ze hebben nu die grote vis. Ze willen hem niet meer laten ontglippen. Ik begrijp die redenering. Ik probeer ook in de schoenen van justitie te gaan staan. Ik zeg dus niet: Er deugt niets van de handelwijze van het Nederlandse OM en de Nederlandse politie. Wel vind ik dat er een luchtje aan deze zaak zit. Redenerend vanuit rechtsstatelijke principes vind ik dat de Nederlandse autoriteiten op het randje zitten.”
Ridouan T., geboren in Marokko, wordt ook in Marokko verdacht van betrokkenheid bij een liquidatie. Dat land heeft wel een uitleveringsverdrag met Dubai.
Is Nederland wellicht zo gehaast om te voorkomen dat Marokkaanse autoriteiten Ridouan T. binnen halen?
„Dat zou kunnen. Al lijkt Marokko de laatste dagen wel op de achtergrond te blijven. Het zou mij niet verbazen als Nederland enige druk op Dubai heeft uitgeoefend om Ridouan T. naar Nederland te laten gaan.”
Denkt u dat een Nederlandse rechter het OM gaat aanrekenen dat Ridouan T. wellicht niet op geëigende wijze naar Nederland is gehaald?
„De praktijk leert dat Nederlandse rechters het uiteindelijk met de mantel der liefde bedekken als het naar Nederland halen van iemand als Ridouan T. niet helemaal volgens de regels is gegaan. Waarschijnlijk zal de rechter redeneren dat de inbreuk op zijn rechten niet zo zwaar is dat daar ingrijpende consequenties aan moeten worden verbonden. Zo is T. bijvoorbeeld niet gefolterd, dan zou de zaak anders komen te liggen.
Europese rechters zijn wel kritischer over dit soort verkapte uitleveringen. Artikel 5 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens geeft aan dat je niet zomaar willekeurig van je vrijheid mag worden beroofd.”
