De voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi, wil dat er nog voor het kerstreces over impeachment van Trump wordt gestemd. Dan kan de Senaat direct na de kerstvakantie de vervolgprocedure starten.

Dinsdag werd de officiële aanklacht tegen de president openbaar gemaakt. Trump zou zijn presidentiële bevoegdheden hebben misbruikt om Oekraïne onder druk te zetten voor eigen politiek gewin. Zo drong hij er bij Kiev sterk op aan een onderzoek te beginnen naar de financiële handel en wandel van zijn politieke rivaal Joe Biden en diens zoon. Verder zou Trump het Congres hebben tegengewerkt bij het onderzoek naar de kwestie.

Daarom moet Trump volgens de Democraten worden afgezet. Jerry Nadler, voorzitter van de commissie voor Justitie, zei: „Niemand staat boven de wet, zelfs de president niet.” Hij noemde Trump een gevaar voor de Amerikaanse democratie en nationale veiligheid. „De komende verkiezingen zijn in gevaar. Daarom moeten we nu in actie komen.”

Tijdrovend

De urgentie die Nadler hiermee wil aangeven, is een van de redenen waarom de Democraten in hun aanklacht niet spreken over omkoperij, hetgeen het Witte Huis naar eigen zeggen wél had verwacht. De bewijsvoering op dit punt zou bij de komende procedure zeer tijdrovend zijn geweest, vooral omdat het Witte Huis weigert relevante stukken ter beschikking te stellen.

De verwachting is dat het Huis van Afgevaardigden zich in meerderheid voor impeachment uitspreekt. In het Huis heeft de Democratische Partij met 235 zetels de meerderheid. Alle 197 Republikeinen in het Huis stemmen naar verwachting tegen.

Als een meerderheid voor impeachment stemt, betekent dit dat de president formeel in staat van beschuldiging wordt gesteld. Vervolgens moet de Senaat deze aanklacht behandelen. Daar hebben de Republikeinen een kleine meerderheid. Zij staan tot nu toe achter Trump. Slechts drie Republikeinse senatoren, Susan Collins, Lisa Murkowski en Mitt Romney, lijken te neigen naar steun aan een voorstel tot afzetting. Maar daarmee is de vereiste tweederdemeerderheid (67 van de 100) nog niet gehaald. Naar verwachting overleeft de president dus de afzettingsprocedure.

Weinig haast

Hoewel de afgevaardigden er bij de Senaat op aandringen de afzettingszaak met voortvarendheid op te pakken, lijken de senatoren weinig haast te maken. Zowel de fractieleider van de Republikeinen als van de Democraten ziet geen reden de kerstvakantie te bekorten – al hebben ze een verschillend motief. De Republikeinen willen niets inleveren van hun welverdiende rust om „dit dwaze gedoe” af te handelen. De Democratische senatoren vinden de zaak juist te ernstig voor een soort spoedprocedure. „Om een afgewogen oordeel te kunnen geven, moet je goed uitgerust zijn.”

Hoewel president Trump zch ergert aan de „heksenjacht” van de Democraten, heeft hij er geen problemen mee als de senatoren alle tijd nemen. Al doen ze er het hele voorjaar over, zo liet hij in een tweet weten. Dat werkt naar zijn idee in het voordeel van zijn herverkiezing. Want, zolang de Senaat druk is met dit onderzoek naar zijn handelen, kunnen de senatoren die meedingen naar het presidentschap geen campagne voeren. Zij moeten dan in Washington zijn.

Opvallend is ook dat hij heeft aangekondigd bereid te zijn te reageren als de Senaat iets van hem wil weten. „De president zal in de Senaat reageren op deze valse beschuldigingen en verwacht dan volledig vrijgesproken te worden, omdat hij niets heeft misdaan”, meldde zijn woordvoerster Stephanie Grisham.

Dat de hele kwestie uiteindelijk weleens negatief kan uitpakken voor de Democraten, sluit men in Washington inmiddels niet meer uit. Een kleine groep Democratische afgevaardigden doet daarom de suggestie de president niet af te zetten, maar hem een lagere disciplinaire maatregel als straf op te leggen.

Risico

Het gaat vooral om afgevaardigden uit districten waar Trump bij de presidentverkiezingen de meerderheid kreeg. Deze Democraten, die dus nu al niet zeker zijn van hun positie, vrezen het hele impeachmentonderzoek als een boemerang terug te krijgen.

Dat is overigens een risico voor de héle partij. Ook al zal een voorstel tot afzetting in het Huis worden aangenomen, de bewijsgronden zijn niet bijster sterk. Veel getuigenissen waren de achterliggende maanden vooral gebaseerd op „van horen zeggen.” Bijna iedereen gelooft wel dat er in het contact tussen Washington en Kiev het een en ander mis is gegaan. Maar keihard en overtuigend bewijs dat Trump zijn boekje te buiten is gegaan, ligt nog steeds niet op tafel. Wanneer Trump dan straks juridisch wordt vrijgesproken, zitten Pelosi en haar Democratische partijgenomen op de puinhopen.