Column: Koplopers in rechtvaardigheid
Nederland is bij uitstek hét land waar alles goed gaat. In Nederland weten we tenminste hoe je een land moet besturen. Wij weten wat verantwoord politiek gedrag is. Wij weten hoe wetten eruit moeten zien. Nederland is koploper als het gaat om trouw aan de Grondwet en aan fundamentele rechtsbeginselen. Als andere landen iets willen weten over hoe een democratische rechtsstaat in elkaar zit, dan hoeven ze alleen maar naar Nederland te kijken. En als ze niet komen kijken, gaan wij graag naar die andere landen toe om te vertellen wat mensenrechtenschendingen zijn en hoe dat beter moet. Koplopers in rechtvaardigheid. Dat zijn wij.
Tot zover het promotiepraatje over ons mooie land. Was het maar zo’n feest als hier beschreven. De werkelijkheid van de afgelopen jaren laat helaas een wat ander beeld zien. Zo lijkt de overheid de rechtspraak vooral te benaderen vanuit een economisch perspectief. De rechtspraak moet geld opleveren. Rechters moeten productie draaien. Mensen moeten meer betalen om hun recht te halen. De gefinancierde rechtsbijstand wordt teruggeschroefd. Maar daar gaat de overheid nog spijt van krijgen. Zorg dat het systeem van de rechterlijke macht altijd aandacht krijgt en voldoende geld krijgt. Een eerlijke rechtspraak is van levensbelang.
Politici lijken steeds meer bezig met hun eigen leventje en portemonnee. De belangen van het volk of van ons als onderdanen zijn steeds minder belangrijk. Eigen belangen en het behouden van een toppositie spelen de hoofdrol. Als je alleen al de afgelopen paar maanden je oren en ogen open hield, zag en hoorde je dingen die je helemaal niet wilt weten. Dingen die het vertrouwen in de politiek geen goed doen. Sterker nog, het vertrouwen afbreken.
Neem de discussie over de burgerdoden in Irak in 2015. Oud-minister Hennis had gezegd dat zij premier Rutte vermoedelijk wel had geïnformeerd. Maar Rutte kon zich dat niet meer herinneren. Zijn geheugen liet hem in de steek. En iedereen gelooft hem natuurlijk. Het ging immers maar om iets kleins als een luchtaanval en mogelijke burgerdoden… Nee, natuurlijk niet. Zulke berichten onthoud je. Daar ga je serieus mee om. Rutte, wees gewoon eerlijk en transparant.
Of neem het proces tegen Geert Wilders. Minister Grapperhaus moet van het gerechtshof de archieven in om te zoeken naar stukken over politieke inmenging. Het is te hopen dat zijn geheugen beter is dan dat van Rutte. Volgens Wilders is er destijds politieke bemoeienis geweest met zijn strafzaak. Hij moest en zou strafrechtelijk veroordeeld worden. Als zulke signalen in de openbaarheid belanden, is het al te laat. Dat willen wij helemaal niet weten. Alsof dat nog niet genoeg was, concludeerde RTL vorige week dat toenmalig minister Opstelten persoonlijk heeft ingegrepen in de communicatie van het OM in het proces tegen Wilders. Dit zijn berichten uit de categorie ”waar rook is, is vuur.”
Of kijk naar het proces rond voormalig piloot Julio Poch. Poch verdenkt het OM ervan dat het de Argentijnse justitie zou hebben getipt over het verblijf van Poch in Spanje. Zo kon Poch in Spanje gearresteerd worden en uitgeleverd worden aan Argentinië. Dan werd een pijnlijk proces in Nederland voorkomen. Want wat was het geval? Ons OM had besloten om de vader van onze koningin Maxima niet strafrechtelijk te gaan vervolgen. Vorige maand werd een oud-directeur van vliegmaatschappij Transavia als eerste getuige gehoord. De uitkomsten daarvan maakten je niet vrolijk. Wat gebeurt er allemaal achter de schermen van de politiek en van het OM?
Er is geen ruimte meer over voor de wachtgelddiscussies bij de VVD en de SGP en verwijten over morele problemen. Zoveel komt er in het nieuws voorbij.
Laten we hopen dat wij er als gewone burgers naast zitten en dat alles eerlijk gaat en iedereen rechtvaardigheid nastreeft. Voor ons gewone mensen is het advies simpel. Recht doen in je eigen omgeving. Zonder poespas. Zonder vroom gedoe. En trouw zijn op de plek waar je woont of werkt. Gun de ander de koppositie, stel je eigen belang niet voorop.
De auteur is advocaat bij Post & Bouter Advocaten in Barneveld.